صورت معاملات فصلی چیست؟
تعریف صورت معاملات فصلی را می‌دانید؟ آیا می‌دانید که چطور باید با سامانه صورت معاملات سازمان امور مالیاتی کار کرد؟ آیا می‌دانید که مشمولان پرداخت و معافیت‌های صورت‌های فصلی چه کسانی هستند؟ در این مطلب، صفر تا 100 تهیه گزارش صورت معاملات فصلی به شما آموزش داده می‌شود.
نحوه تهیه و تنظیم صورت معاملات فصلی
صورت معاملات فصلی چیست؟
صورت معاملات فصلی، گزارشی است که شرکت‌ها و سازمان‌ها به طور دوره‌ای و هر فصل تهیه می‌کنند تا به جمع‌آوری و ارائه اطلاعات مالی و عملکردی خود در طول فصل‌های مالی بپردازند. این گزارش شامل اطلاعات مالی مانند فروش، سود و زیان، هزینه‌ها، و سایر موارد مالی مرتبط با فعالیت‌های شرکت در طول فصل مربوطه می‌باشد.
هدف اصلی از تهیه صورت معاملات فصلی، اطلاع‌رسانی به سرمایه‌گذاران، بانک‌ها، مدیران، و دیگر نهادهای مالی و اقتصادی است تا آن‌ها بتوانند از وضعیت مالی و عملکرد شرکت در طول هر فصل مطلع شوند و تصمیمات خود را بر اساس این اطلاعات اتخاذ کنند.
تعریف صورت معاملات فصلی
تهیه گزارش معاملات فصلی، راهی سریع و آسان برای ارزیابی و پرداخت مالیات اشخاص حقوقی و حقیقی است. برای دقت بیشتر و کاهش خطا در محاسبه مالیات، می‌توان از صورت معاملات فصل به فصل استفاده کرد. برای این کار، صاحبان کسب و کارهای مشمول، باید فهرست معاملات خود را به شکل فصلی در سامانه آنلاین یا آفلاین سازمان امور مالیاتی ثبت کنند. اگرچه صورت معاملات فصل به فصل با صورت مالیات بر ارزش افزوده یکسان است اما ماهیت دریافت آن با هم تفاوت دارد.
این صورت، راهی برای شفاف‌تر کردن معاملات و مالیات معامله گران است. یعنی مودیان مالیاتی باید در عین پرداخت مالیات معاملات فصلی، مالیات بر ارزش افزوده را هم پرداخت کنند. این صورت، باید در فواصل 3 ماهه به سامانه سازمان امور مالیاتی ارسال شود. نحوه تهیه و تنظیم آن هم با استاندارد و مقررات خاصی انجام می‌شود. برای اینکه از نحوه پرداخت مالیات فصلی برای هر کد اقتصادی آگاه شوید، ادامه مطلب را بخوانید.
بیشتر بخوانید: آشنایی با انواع صورت های مالی اساسی و روش تهیه آن‌ها
قانون صورت معاملات فصلی در ایران
قانون صورت معاملات فصلی در قانون مالیات ایران کاملاً شفاف و روشن است. مشمولین و معافیت‌های مالیاتی کاملاً دقیق توضیح داده شده و می‌توانید از همین قانون برای ارسال یا عدم ارسال گزارش صورت فصلی استفاده کنید. مشمولان این قانون در صورت عدم ارسال به موقع، جریمه خواهند شد.
جریمه عدم ارسال گزارش فصلی در موعد مقرر و زمان تعیین شده، ماده ۱۶۰ قانون مالیات‌های مستقیم آمده است. طبق این ماده، ممکن است 1% میزان معاملات خود جریمه شوید. زمان ارسال صورت معاملات فصلی، تا 45 روز بعد از اتمام فصل است. مثلا مهلت صورت معاملات فصلی تابستان 1402، تا پایان روز 15 آبان 1402است. جدول زیر می‌تواند به شما برای تعیین زمان بندی ارسال گزارش معاملات فصلی کمک کند:
- مهلت ارسال معاملات فصلی بهار 1402: 14 مرداد 1402
- مهلت ارسال معاملات فصلی تابستان 1402: 15 آبان 1402
- مهلت ارسال گزارشات فصلی دوره پاییز 1402: 15 بهمن 1402
- مهلت ارسال معاملات فصلی زمستان 1402: 14 اردیبهشت 1402
برای اینکه مشمول جریمه نشوید، این زمان را به یاد داشته باشید.
فروشگاه‌های زنجیره‌ای باید صورت معاملات فصلی خود را در سامانه اداره مالیات ثبت کنند
مشمولین ارسال صورت معاملات فصلی
ارسال صورت معاملات فصلی، مشمولان خاص خود را دارد. مشمولان این قانون باید در طول بازه زمانی مشخص شده، صورت معاملات را تهیه و درون سامانه آپلود کنند. طبق قانون صورت معاملات فصلی 169، 3 گروه زیر مشمول تهیه و ارسال صورت معاملات هستند:
- اشخاص حقوقی (شرکت‌ها)
- اشخاص حقیقی (مشاغل) گروه اول
- صاحبان مشاغل مشمول اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده
در صورتی که کسی مشمول قانون مالیات بر ارزش افزوده نباشد، لازم نیست برای ارسال معاملات فصلی خود اقدام کند. همچنین، منظور از مشاغل گروه اول، کسانی هستند که شامل یکی از کارهای زیر شوند:
- صادرکنندگان و وارد کنندگان کالا و خدمات (دارندگان کارت بازرگانی)
- صاحبان کارخانه‌ها، واحدهای تولیدی و معادن
- صاحبان هتل (3 ستاره و بالاتر)
- صاحبان بیمارستان‌ها، زایشگاه‌ها، کلینیک‌های تخصصی
- صرافی‌ها
- صاحبان فروشگاه‌های زنجیره‌ای
این افراد باید با در دست داشتن مدارکی مانند اطلاعات هویتی و مکانی، مجوزهای فعالیت اقتصادی، تعیین میزان درآمد مالیاتی و معافیت‌ها، موجودی مواد و کالا در اول و پایان دوره، صورت‌حساب سود و زیان، ترازنامه، اطلاعات شرکا و صاحبان سهام و اطلاعات حساب‌های بانکی تجاری خود، اظهارنامه مالیاتی را پُر کنند.
بیشتر بخوانید: شرایط و نحوه استفاده از معافیت‌های مالیاتی
معافیت‌های صورت معاملات فصلی
ماده ۱۶۹ قانون مالیات‌های مستقیم، معافیت‌هایی را برای ارسال گزارشات فصلی قائل شده است که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید:
- فروش کالا و خدمات به مصرف کننده نهایی
- معامله با مشمولین ماده 81 صورت معاملات فصلی (شاغلین حوزه‌های کشاورزی، دام‌پروری، دامداری، پرورش ماهی و زنبور عسل جزو ماده 81 در صورت معاملات فصلی محسوب می‌شوند)
- معامله با اشخاص حقیقی با مبلغ تا ۵% حد نصاب معاملات کوچک (تا سقف مبلغ 450 میلیون ریال برای سال 1399 و تا سقف مبلغ 650 میلیون ریال برای سال 1400)
- خرید از فروشندگانی که ملزم به ثبت نام در نظام مالیاتی نیستند مانند ارگان‌ها و نهادهای دولتی
- خرید و فروش و سود و کارمزد اوراق بهادار
- خرید و فروش سهام‌الشکره، حق تقدم سهام یا سهام‌الشرکه
- سود و کارمزد جریمه‌های بانک‌ها، صندوق تعاون، صندوق‌های حمایت از توسعه بخش کشاورزی، موسسه‌های اعتباری غیربانکی مجاز و صندوق‌های قرض‌الحسنه
- حق عضویت اعضا مجامع حرفه‌ای، احزاب و انجمن‌ها و تشکل‌های غیردولتی
- کمک‌ها، جوایز و هدیه‌های بلاعوض
- جرائم و خسارات، انواع عوارض و مالیات (به جز مالیات بر ارزش افزوده)، حق ثبت، حق تمبر، حقوق گمرکی و…
- حق شارژ و نگهداری ساختمان محل فعالیت و آبونمان‌های پرداختی
بیشتر بخوانید: آخرین تغییرات قوانین و مقررات مالیاتی در سال 1400
نحوه ارسال گزارش فصلی
دیگر به مانند گذشته به ارسال مدارک و اسناد صورت معاملات فصلی کاغذی ندارید. بلکه می‌توانید به جای کاغذ و مدارک فیزیکی، از صورت معاملات فصلی الکترونیکی استفاده کنید. سامانه ارسال صورت معاملات فصلی زیر نظر سازمان امور مالیاتی فعالیت می‌کند و می‌توانید برای ارسال صورت در موعد مقرر از آن استفاده کنید. با دنبال کردن مراحل زیر می‌توانید صورت معاملات خود را در سامانه ثبت کنید:
سامانه میز خدمت عملیات الکترونیکی مالیاتی
1. ابتدا وارد سامانه میز خدمت عملیات الکترونیکی مالیاتی شوید. در این سامانه انواع خدمات مالیاتی از جمله صورت معاملات وجود دارد. می‌توانید با رفتن به آدرس ttms.tax.gov.ir مستقیما وارد سامانه صورت معاملات فصلی هم شوید
ثبت نام در سامانه میز خدمت عملیات الکترونیکی مالیاتی
2. در صورتی که در سامانه ثبت نام کرده باشید، می‌توانید با نام کاربری و رمز عبور شخصی خود وارد سامانه شوید
ثبت گزارش خرید و ثبت گزارش فروش صورت معاملات فصلی
3. با انتخاب گزینه‌های ثبت گزارش خرید و ثبت گزارش فروش می‌توانید امور ارسال گزارش فصلی را به طور کامل انجام دهید
ایجاد گزارش صورت معاملات فصلی در سامانه اداره مالیات
4. با انتخاب گزینه ایجاد در این صفحه می‌توانید گزارش مورد نظرتان را ثبت کنید
انتخاب سال و ماه در سامانه ثبت صورت معاملات فصلی
5. در هنگام ثبت گزارش صورت معاملات فصلی دارایی، به انتخاب سال و فصل مورد نظر گزارش فصلی، دقت کنید
ویرایش اطلاعات قرارداد‌های خرید و فروش
6. با انتخاب سطر و کلیک روی ثبت رکورد جدید می‌توانید اطلاعات قرارداد‌های خرید و فروش را ویرایش کنید
7. اگر از اطلاعات وارد شده اطمینان دارید، روی دکمه ثبت نهایی کلیک کنید
8. در همین سامانه امکان مشاهده صورت معاملات فصلی 1402 و سال‌های قبل‌تر از آن هم وجود دارد
آموزش صورت معاملات فصلی ماده 169
در سامانه صورت معاملات می‌توانید به گزینه‌های زیادی دسترسی داشته باشید. در واقع تمام مودیان می‌توانند از همین سامانه برای ارسال صورت معاملات استفاده کنند. برای تهیه و ثبت صورت معاملات فصلی اشخاص حقیقی، صورت معاملات فصلی پیمانکاران و… باید اطلاعات کافی را در مورد امور مالیاتی اشخاص حقیقی و حقوقی داشته باشید.
علاوه بر آن، داشتن مهارت کافی در محاسبه و وارد کردن صورت‌های مالی در سامانه مهم است. در آموزش حسابداری مالی موسسه پکت، شما می‌توانید صورت معاملات فصل به فصل را زیر نظر بهترین مربیان و مدرسان کشور آموزش ببینید. آموزشگاه حسابداری حسابداران خبره، به شما برای درک بهتر، محاسبه دقیق، تنظیم صورت و ارسال درست گزارش معاملات فصلی کمک می‌کند.