حسابداری حقوق و دستمزد چیست؟
هر کسی انتظار دارد که در قبال کار انجام شده خودش، مبلغی را به عنوان حقوق دریافت کند. دستمزد، کمترین و ساده‌ترین انتظار و مطالبه‌ای است که کارمند یا کارگر بر دوش کارفرما می‌گذارد. حسابداری حقوق و دستمزد در تمامی انواع شرکت‌ها انجام می‌شود. یکی از اصلی‌ترین وظایف حسابداران، محاسبه حقوق و دستمزد و ارائه لیست بیمه برای پرداخت به واحد مالی است. در این مطلب از بلاگ آموزشگاه حسابداری پکت، به بررسی یکی از مهم‌ترین انواع حسابداری پرداخته‌ایم.
صفر تا 100 حسابداری حقوق و دستمزد
تعریف حسابداری حقوق و دستمزد
حتی کوچکترین شرکت‌های تولیدی، خدماتی، بازرگانی و… هم از حداقل یک کارمند استفاده می‌کنند. هر کارمند مطابق با قانون کار و بیمه کشور ایران، باید از مزایا، حقوق و دستمزد مشخصی برخوردار باشد. دوره حسابداری حقوق و دستمزد برای رسیدگی به این امور به وجود آمده است. حقوق و دستمزد، پولی است که در قبال فعالیت‌های کارمند برای شرکت به او داده می‌شود. برای پرداخت حقوق، زمان و تاریخ مشخص وجود دارد که طبق توافق طرفین می‌تواند در متن قرارداد دو طرف بیاید. کارفرمایان موظف هستند تا در قبال زمان و وقتی که کارمندان صرف می‌کنند، به آن‌ها حقوق پرداخت کنند.
جایگاه شغلی و عنوان آن، می‌تواند تاثیر زیادی در حقوق دریافتی افراد داشته باشد. برای محاسبه حقوق و دستمزد هم باید به جایگاه شغلی هر فرد توجه کرد. عوامل زیادی هم می‌تواند روی افزایش یا کاهش حقوق تاثیر بگذارد. برخی از این عوامل خارجی و برخی دیگر هم داخلی است. اما در نهایت، حسابدار شرکت کسی است که باید حقوق خود و دیگران را در لیستی به عنوان لیست حقوق و دستمزد ارائه کند. وظیفه حسابدار، محاسبه حقوق دقیق و متناسب با کارکرد هر کارمند است. حسابدار به تنهایی نمی‌تواند روی افزایش یا کاهش حقوق تصمیم گیری کند. وظیفه او، تنها محاسبه و ارائه لیست است.
حسابداری حقوق و دستمزد، یکی از منابع رشته حسابداری هنرستان هم محسوب می‌شود.
برای محاسبه درست حقوق و دستمزد کارمندان و کارگران، باید از این روش حسابداری استفاده کرد
اهمیت حسابداری حقوق و دستمزد
لیست حقوق کارمندان بر اساس بازه‌های زمانی مشخص باید تهیه شود. این لیست در عوض کارکرد مشخص کارمندان به شکل روزانه، هفتگی و ماهانه تهیه می‌شود. ملاک این لیست، ساعت کار افراد است. حقوق و دستمزد در قبال مجموع ساعات کارکرد کارمندان داده می‌شود. اگر بخواهید طبق قانون کار و بر اساس آن قرارداد ببندید، باید مفاد قانون مانند کارکرد ۴۴ ساعت در هفته را رعایت کنید. لیست حقوق عملاً یک نوع بدهی از سمت شرکت به حساب کارمندان است که باید در پایان هر ماه تسویه شود.
بیشتر بخوانید:
بررسی کامل قانون کار و تامین اجتماعی {حق بیمه و دستمزد 1400}
اهمیت حسابداری حقوق و دستمزد را می‌توان از جنبه‌های مختلفی بررسی کرد. حسابداری حقوق و دستمزد کمک زیادی به پرداخت به موقع مطالبات کارمندان می‌کند. با این اتفاق روحیه کارمندان برای کار بهتر و با کیفیت‌تر حفظ می‌شود. از طرف دیگر، پرداخت حقوق بی حساب و کتاب و بدون سقف می‌تواند باعث ضرر‌های اولیه و در نهایت ورشکستگی شود. محاسبه حقوق و دستمزد کمک می‌کند تا یک روند مشخص برای افزایش حقوق یا کاهش آن وجود داشته باشد. از طرف دیگر، دستمزد هر جایگاه شغلی با مشخص شدن مسئولیت‌های آن شناسایی می‌شود.
عوامل موثر بر حسابداری حقوق و دستمزد
برای بررسی عوامل موثر بر حسابداری حقوق و دستمزد باید فاکتورهای زیادی را در نظر داشته باشیم. اندازه شرکت و نوع فعالیت آن می‌تواند اولین فاکتور مهم در میزان حقوق پرداختی به کارمندان باشد. مشخصاً شرکت‌های کوچک‌تر، تعداد کارمندان کمتر و احتمالاً سقف پرداختی پایین‌تر دارند. میزان درآمد شرکت‌های کوچک آن قدر بالا نیست که بتوانند حقوق و دستمزد زیاد به کارمندان خود پرداخت کنند. در این شرکت‌ها، حسابداری حقوق و دستمزد اهمیت بیشتری دارد. با کوچکترین اشتباه، ضرر و زیان زیادی به کسب و کار وارد می‌شود که می‌تواند حتی منجر به ورشکستگی گردد. از طرف دیگر نوع فعالیت هم در حقوق و دستمزد پرداختی به کارمندان اهمیت دارد.
در کسب و کارهای سخت و زیان‌آور باید از شیوه پرداخت حقوق، بیمه و مزایای متفاوتی استفاده کرد. قانون کار، سابقه و پرداخت مستمری بازنشستگی متفاوتی برای کارمندان و کارگران شغل‌های سخت و زیان‌آور مشخص کرده است. در کنار تمامی این موارد، باید نحوه کارکرد هر فرد هم در نظر گرفته شود. لیست حقوق کارمندان، در 99% از مواقع به شکل ماهانه ارسال و پرداخت می‌شود. در حالی که برای پرداخت حقوق کارگران روزمزد، باید تعداد روزهای کاری و ساعت کارکرد هر فرد محاسبه شود. عوامل دیگری مانند میزان پرداخت عیدی به کارمندان و کارگران، سنوات، داشتن همسر و فرزند، میزان مالیات و… هم می‌تواند روی عدد پرداختی حقوق تاثیر بگذارد.
بیشتر بخوانید:
آخرین تغییرات قوانین و مقررات مالیاتی در سال 1400
فرمول محاسبه حقوق و دستمزد، باعث به دست آوردن عدد دقیق پرداختی‌های کارمندان می‌شود
ویژگی‌های سیستم حقوق و دستمزد
علاوه بر اینکه سیستم حقوق و دستمزد، اجزا و عناصر مختلفی دارد، ویژگی‌های آن هم متفاوت است. دایره کارگزینی (به عنوان بخش استخدام نیروی انسانی)، دایره ثبت ورود و خروج پرسنل (که می‌تواند توسط واحد نگهبانی شرکت یا اداره انجام شود) و دایره حسابداری حقوق و دستمزد برای ارسال لیست حقوق دخیل هستند. مهم‌ترین ویژگی سیستم حقوق و دستمزد، سرعت بالای آن در جمع آوری اطلاعات کارکرد پرسنل است. چه برای محاسبه ساعات کارکرد و چه برای به دست آوردن عدد دقیق حقوق، می‌توان این شیوه حسابداری استفاده کرد. به طور کلی ویژگی‌های سیستم حقوق و دستمزد را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
- محاسبه حقوق، مزایا، بیمه و مالیات هر فرد
- تهیه لیست مبالغ پرداختی بر اساس ساعات کاری
- محاسبه کسورات و مزایا
- ارائه به موقع لیست حقوق
- تهیه، طبقه بندی و بایگانی اسناد پرداخت حقوق
حسابداری حقوق و دستمزد را از کجا یاد بگیریم؟
تهیه لیست حقوق و بیمه کارمندان شرکت، از جمله وظایف پایه و اساسی هر حسابدار است. حسابداران ساده شاغل در واحد مالی، وظیفه تهیه لیست حقوق و ارائه آن به واحد پرداخت را برعهده دارند. در دوره حسابداری حقوق و دستمزد موسسه پکت، می‌توانید روش تهیه و ارائه این لیست را یاد بگیرید. این کارگاه شما را با مفاهیم عملی و کاربردی حقوق و دستمزد آشنا می‌کند. بدون یاد گرفتن این مبحث، عملاً از انجام ساده‌ترین و اساسی‌ترین مسئولیت یک حسابدار عاجز خواهید بود. تهیه لیست حقوق اگرچه یک کار روتین، یکنواخت و تقریباً ساده به شمار می‌آید اما نیاز به دقت فراوان دارد. کوچکترین اشتباه در تهیه این لیست می‌تواند باعث تغییر در سود و زیان شرکت شود. از هر حسابدار انتظار می‌رود که این لیست را بی کم‌وکاست تهیه کند. شرکت در این کارگاه عملی هم به افزایش توانایی شما برای محاسبه درست حقوق و دستمزد کمک می‌کند.