دوره آموزش تلفیقی (تعاریف، مدل‌های آموزشی، مزایا، چالش‌ها)

آموزش تلفیقی (حضوری - آنلاین همزمان) چیست؟

آموزش الکترونیکی پس از ناکارآمدی آموزش‌های حضوری معمول برای پاسخگویی به نیازهای روز (از جمله و مهمتر از همه، گسترش جهانی ویروس کووید 19) و در راستای پاسخگویی به نیاز روزافزون تقاضای آموزش‌های رسمی در کشورهای مختلف بوجود آمد. در واقع، هدف آن است که بتوان با دستیابی به روشی کارآمد، تعداد بیشتری از فراگیران را در هر مکان و هر زمان و با صرف هزینه‌های مالی کمتر آموزش داد.

آمـوزش تلفیقـی رویکردی است که با استفاده از آن در آموزش نوین، محتوا و فرصت تعامل آموزش آنلاین در ترکیب با کلاس‌های سنتی حضوری فرآهم میشود. در این شیوه حضور فیزیکی مدرس و دانشجو با سناریوهای گوناگون قابل انجام است. در واقع این نوع از آموزش با انعطا‌‌ف‌پذیری بالا قابل تطبیق با موقعیت‌های متفاوت آموزشی است. امروزه قالب یادگیری تلفیقی با مدل‌ها و تلفیق‌های گوناگون تکمیل گردیده است که این امر موجب شده است تا توافق آرا برای ارائه تعریفی واحد از یادگیری تلفیقی برای مربیان تربیتی دشوار باشد. با این وجود، بانک و همکاران (2015) در یک متاآنالیز نگاهی تاریخ محور به سیر تکامل آمـوزش تلفیقـی داشته‌اند و به اشتراکاتی در تعریف این نوع از آموزش دست یافته‌اند:

آمـوزش حسابداری تلفیقـی عبارت است از ترکیب شیوه‌های سنتی آموزش (رو در رو) با بهره‌گیری از روش‌های آنلاین و استفاده از تکنولوژی‌های آموزشی که در آن ممکن است مدرسین و دانشجوها در کل یا بخشی از دوره از یکدیگر دور باشند. از هر دو روش و شبوه آموزشی، در آموزشگاه حسابداری حسابداران خبره استفاده می‌شود.

آمـوزش تلفیقـی رویکرد نوینی است که در آن برای آموزش یک دوره، از ترکیبی از وسایل و تجهیزات الکترونیکی و نیز ترکیبی از شیوه‌های فراگیر محور و معلم محور استفاده می‌شود. اصطلاح دیگر با معنی مشابه، "یادگیری توزیعی" است که به معنای همگرایی آموزش از راه دور سنتی و آموزش مبتنی بر رایانه است. در واقع یکی از جذابترین جنبه‌های راهبردهای تلفیقی، همگرایی بین یادگیری کلاس سنتی و یادگیری از راه دور است. با ظهور رسانه‌های آنلاین و با افزایش جمعیت دانش‌پذیران و تأکید بیشتر بر یادگیری مستمر، این دو موقعیت برخلاف گذشته از یکدیگر جدا نیستند.

مدل‌هـای آمـوزش تلفیقـی

مراکز آموزش حسابداری به اقتضای نیاز خود با سناریوهای گوناگون این مدل آموزشی را بکار می‌گیرند. اصول پایه این مدل پدیده جدیدی نیست و به دهه 1960 میلادی باز می‌گردد. اما به لطف پیشرفت تکنولوژی ارتباطی و آموزشی، روش‌های اجرایی آن به روز رسانی شده و می‌تواند پاسخگوی نیازهای روز آموزش در دنیای مدرن باشد.

رایج‌ترین مدل‌های اجرایی آمـوزش تلفیقـی شامل 7 مدل است (مارگارت دریسکل، 2002) که براساس نقش مدرس، مکان برگزاری، شیوه ارائه مطالب و زمانبندی تغییر می‌کنند:

مدل محرک رو در رو: در این مدل بخش اعظم دوره به صورت حضوری انجام می‌گیرد و یک معلم یا دستیار معلم به دانش‌پذیر پشتیبانی اضافی ارائه میکند.
مدل چرخشی: در این مدل دانش‌پذیر با یک برنامه زمانی از پیش تعیین شده در کلاس‌های حضوری و مشاوره یا کلاس تکمیلی آنلاین شرکت می‌کند.
مدل فلکس: در این مدل اکثر محتوای دوره به صورت آنلاین برگزار می‌شود و به اقتضای نیاز مشاوره، کار گروهی یا انفرادی به صورت حضوری اتفاق می‌افتد.
مدل سایت کامپیوتر آنلاین: در این مدل دانش‌پذیران به صورت فیزیکی در یک سایت کامپیوتری حاضر می‌شوند و در همان محل دوره را به‌صورت آنلاین می‌گذرانند.
مدل خود ترکیبی: در این مدل، که اغلب در دبیرستان‌ها رایج است، دانش‌آموزان به انتخاب خود در دوره‌های اختیاری آنلاین شرکت می‌کنند.
مدل محرک آنلاین: در این مدل دوره کاملا به صورت آنلاین برگزار می‌شود. دانش‌پذیران از راه دور به یادگیری می‌پردازند و فقط برای چک دورهای در مرکز آموزش حاضر می‌شوند.
مدل تلفیقی همزمان: در این مدل دوره به صورت همزمان در پلتفرم آنلاین و در کلاس به صورت فیزیکی قابل ارائه است. این مدل کاملا دانش‌پذیر محور است، بدان معنا که وی به اختیار خود می‌تواند همه دوره را آنلاین بگذراند، یا در کلاس حاضر شود و یا حسب نیاز تعدادی جلسات را به صورت فیزیکی و بقیه را آنلاین بگذراند.

مزایـای آمـوزش تلفیقـی

تأمین اهداف تربیتی (حرکت از قالب‌های ارائه سنتی به یادگیری فعال) که خود باعث بهبود نرخ موفقیت می‌گردد. در مطالعه‌ای که آکلی (2008) بر روی 26،703 دانشجوی رشته بهداشت و روابط عمومی در دانشگاه ایلیئوس اشبیرینگفیلد به مدت 2 سال انجام داد، به این نتیجه رسید که نرخ موفقیت دانشجویانی که به صورت تلفیقی آموزش دیده‌اند بیشتر از آنهایی است که به صورت چهره به چهره یا کاملاً آنلاین آموزش دیده‌اند.
در روش آمـوزش تلفیقـی، الزام به پیروی از یک مدل وجود ندارد. شرایط موجود گاه ممکن است استفاده مطلق از ابراز حضوری را ایجاب کند و گاه بهره‌مندی صرف از تکنولوژی اینترنت و رایانه را و گاه ترکیب خاص این دو را. به بیان دیگر، وقتی از یک روش استفاده میکنیم، گریزی از معایب آن نیست، اما با استفاده از دو ابزار می‌توان ترکیب گوناگونی را از آنها طراحی و پیاده‌سازی نمود، که باعث غنی شدن آموزش خواهد شد.
کاهش هزینه در ارائه و دریافت آموزش
انعطاف‌پذیری در دسترسی به دوره‌ها که به دانش‌پذیر امکان دسترسی به آموزش در هر مکان و زمان می‌دهد. در عین حال از مزایای آموزش حضوری نیز برخوردار است.
تطبیق آموزش با سبک‌های متفاوت یادگیری در دانش‌پذیران

چالش‌هـای آمـوزش تلفیقـی

اصلی‌ترین دلیل کندی تغییر سیستم آموزش از حضوری به تلفیقی، فقدان محتوای آموزشی باکیفیت و مناسب است. تهیه محتوای مورد نیاز برای ارائه به صورت تلفیقی معمولا هزینه زیادی دارد.
وجود مقاومت در برابر این سیستم به دلیل زحمت در تغییر از سیستم‌های سنتی به انواع جدیدتر
چالش‌های اداری در تغییر سیاست‌ها، طرح‌ریزی و اجرا
آموزش اساتید

نتیـجه‌گیـری

آموزش تلفیقی رویکرد به روزی در ارائه آموزش‌های موثر و سازگار با نیازها و شرایط متفاوت مراکز آموزشی و دانش‌پذیران است که به گسترش عدالت اجتماعی در دسترسی همگان به آموزش با کیفیت و مستمر گام موثری است.

منابع

Bonk C. J. & Graham C. R (2015). Handbook of blended learning: Global Perspectives, local designs. University of Alabama at Birmingham , Retrieved October 12, 2005 from http://www. uab. edu/it/instructional/technology/docs/blended_learning_systems. pdf

Oakley Burks, (2015). Blended Learning: A New Approach in Higher Education, University of Illinois at Springfield http://www. burksoakley.com

Driscoll, Maraget (2002). Blended Learning: Let's get beyond the hype, Learning and Training Innovations News line. Retrieved Oct 5.

به اشتراک بگذارید: