ضمانت نامه بانکی چیست؟
افراد، سازمان‌ها و شرکت‌های مختلف معاملاتی با یکدیگر انجام می‌دهند که معمولا برای خرید و فروش یا انجام یک کار مشخص صورت می‌گیرد. در انجام هر معامله‌ای یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین موارد جلب اعتماد طرف معامله است که معمولا با ارائه یک تضمین انجام می‌شود.
یکی از مواردی که می‌توان در معامله، برای تضمین، قرارداد ارائه کرد ضمانت نامه بانکی است؛ اما ضمانت نامه بانکی چیست؟ ضمانت نامه بانکی به سندی اطلاق می‌شود که از بانک‌ها به منظور تضمین یک معامله دریافت می‌شود که منجر به تسهیل معاملات اقتصادی و تجاری می‌شود. در این مقاله از آموزشگاه حسابداری پکت قصد داریم با این سند تضمین معاملات آشنا شده و بررسی کنیم که انواع ضمانت نامه بانکی چیست و چه کاربردهای دارد.
آشنایی با ضمانت نامه بانکی
برای درک بهتر این موضوع که ضمانت نامه بانکی چیست می‌توان به زبان ساده گفت که در آموزش حسابداری، ضمانت نامه به سند و قراردادی اطلاق می‌شود که بانک برای تضمین معامله بین افراد، سازمان‌ها یا شرکت‌های مختلف صادر می‌کند. در واقع ضمانت نامه بانکی سندی است که ضامن در مقابل ضمانت خواه متعهد می‌شود که به صورت عندالمطالبه یا در زمان سررسید تعیین شده در ضمانت نامه، مبلغ مشخصی را به ذینفع پرداخت نماید.
درک بهتر این موضوع که ضمانت نامه بانکی
ارکان ضمانت نامه بانکی چیست؟
پس از درک این موضوع که ضمانت نامه بانکی چیست، باید به این نکته توجه کرد که یک ضمانت نامه باید حاوی اطلاعاتی باشد که به آن ارکان ضمانت نامه گفته می‌شود؛ در واقع ضمانت نامه بانکی بدون این ارکان یک برگه ساده و بدون اعتبار است. موارد زیر را می‌توان به عنوان ارکان ضمانت نامه بانکی نام برد:
- ضامن
- ضمانت‌خواه
- ذینفع ضمانت نامه
- موضوع ضمانت نامه
- تاریخ سررسید
- مبلغ وجه‌الضمان
در واقع ضمانت نامه بانکی به این شکل است که در آن بانک ضمانت خواه را که مشتری بانک محسوب می‌شود، ضمانت می‌کند که به تعهدات درج شده سند متعهد بوده و آن‌ها را در زمان سررسید در مقابل ذینفع رعایت خواهد کرد.
تعهدات درج شده در سند
انواع ضمانت نامه بانکی چیست؟
شاید پس از پاسخ به این سوال که ضمانت نامه بانکی چیست، تصور کنید که این نوع ضمانت نامه یک قرارداد ثابت بوده و برای هر کاری مشترک است. در صورتی که اینطور نبوده و ضمانت نامه‌های بانکی در انواع مختلفی وجود دارند که هر کدام به منظور انجام کاری صادر شده و استفاده می‌شوند. از مهم‌ترین انواع ضمانت نامه بانکی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مناقصه یا مزایده: این نوع از ضمانت نامه بانکی زمانی صادر می‌شود که افراد، سازمان‌ها یا شرکن‌ها قصد شرکت در یک مناقصه یا مزایده را دارند. این افراد برای شرکت در مناقصه یا مزایده و به منظور ایجاد اطمینان از حضور، رعایت تعهدات و عدم انصراف باید ضمانت نامه بانکی ارائه نمایند.
- تعهد پرداخت: اگر فرد یا سازمانی از یک فرد یا سازمان دیگر وام و تسهیلات دربافت کند، برای ضمانت بازپرداخت وام خود می‌تواند ضمانت نامه بانکی تعهد پرداخت به ذینفه ارائه کند.
- ضمانت نامه گمرکی: حقوق گمرکی مبلغی است که از واردکنندگان کالا به کشور دریافت می‌شود؛ در صورتی که واردکنندگان امکان پرداخت حقوق گمرکی در زمان ورود کالا را نداشته باشند، می‌توانند با ارائه ضمانت نامه گمرکی، تضمین دهند که در یک زمان سررسید مشخص به تعهدات خود عمل می‌کنند.
- ضمانت نامه پیمان: از این نوع ضمانت نامه بانکی در قراردادهای پیمانکاری دولتی استفاده می‌شود. در واقع پیمانکاران به منظور انجام کلیه تعهدات خود در پروژه‌های عمرانی این نوع ضمانت‌نامه را به دولت ارائه می‌نمایند.
بیشتر بخوانید: شرایط و نحوه دریافت ضمانت نامه ارزی برای پیمانکاران
- حسن انجام تعهد: در خصوص این موضوع که این نوع ضمانت نامه بانکی چیست می‌توان گفت که ضمانت نامه‌ای است که در قراردادهای کاری استفاده می‌شود. در واقع در این نوع ضمانت نامه، ضمانت‌خواه متعهد می‌شود که به کلیه تعهدات پایبند بوده و آن‌ها را رعایت کند.
اعتماد متقابل
کاربرد ضمانت نامه بانکی چیست؟
تا به اینجا دریافتیم که ضمانت نامه بانکی چیست و چه انواعی دارد؛ اما هر کدام از ضمانت نامه‌های بانکی کاربردهای مخصوص به خود را دارند که معمولا برای انجام کار مشخص ارائه می‌شوند. اگر قصد دارید بدانید که اصلی‌ترین کاربردهای ضمانت نامه بانکی چیست، در زیر به شرح آن‌ها می‌پردازیم:
- خروج از کشور: معمولا برای مشمولین نظام وظیفه استفاده می‌شود که در حین خدمت قصد خروج از کشور را دارند.
- دریافت و اخذ وام: برای افرادی صادر می‌شود که نیازمند دریافت وام و تسهیلات برای انجام امور مشخصی هستند. در واقع این ضمانت نامه تأیید می‌کند که وام گیرنده از لحاظ بازپرداخت تسهیلات مورد تأیید بانک مرکزی است.
بیشتر بخوانید: نحوه محاسبه و ثبت حسابداری تسهیلات و وام
- شرکت در مناقصه: این نوع ضمانت نامه به منظور تضمین شرکت افراد در مناقصه و انجام تعهدات صادر می‌شود که فقط تا پایان زمان برگزاری مناقصه اعتبار دارد.
- وثیقه دادگاه: این نوع ضمانت نامه بانکی در گروه ضمانت تعهد پرداخت قرار می‌گیرد که با درخواست ضمانت
شرایط صدور ضمانت نامه بانکی چیست؟
ضمانت نامه بانکی یک سند رسمی به حساب می‌آید که برای ضمانت انجام کاری توسط بانک صادر می‌شود؛ به همین دلیل افراد برای درخواست صدور این سند از بانک باید واحد شرایط مشخصی باشند. اگر قصد دارید بدانید که شرایط صدور ضمانت نامه بانکی چیست، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- داشتن حساب بانکی در بانک مربوطه یا افتتاح حساب توسط ضمانت خواه
- تأیید تمکن مالی ضمانت خواه به منظور رعایت تعهدات
- تأیید اصالت قرارداد منعقد شده بین ضمانت خواه و ذینفع
- صدور ضمانت نامه و ظهر نویسی مطابق با شرایط مندرج در آئین‌نامه
- پرداخت حداقل 5 درصد به عنوان مبلغ ضمانت نامه به بانک
وثایق قابل قبول برای ضمانت نامه بانکی چیست؟
یکی از شروط صدور ضمانت نامه بانکی برای افراد متقاضی این است که بتوان وثایق قابل قبولی را به بانک مربوطه ارائه کرد. اما اگر این سوال در ذهن شما شکل گرفته که وثایق قابل قبول صدور ضمانت نامه بانکی چیست، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- وجه نقد یا افتتاح سپرده سرمایه‌گذاری نزد بانک مربوطه
- ارائه سفته
- ارائه اموال منقول
- ارائه سهام برای شرکت‌های پذیرفته شده در بورس
- ارائه تضمین از بانک‌های معتبر
- کشتی و هواپیما
وثایق قابل قبول صدور ضمانت نامه
مدت اعتبار ضمانت نامه بانکی
از موارد مهمی که در ضمانت نامه‌های بانکی درج می‌شود، مدت اعتبار ضمانت نامه است. اعتبار یک ضمانت نامه بانکی از زمان صدور آن آغاز می‌شود و در زمانی که در متن ضمانت نامه درج شده، خاتمه پیدا می‌کند. پس از پایان اعتبار، ضمانت نامه بانکی تنها به شرطی قابل تمدید خواهد بود که ذینفع درخواست کند در غیر اینصورت امکان تمدید ندارد.
سخن آخر
یکی از مهم‌ترین اصول در معاملات و قرادادهای کاری و تجاری بین افراد و سازمان‌های مختلف، جلب اعتماد طرفین معامله یا قرارداد است. مهم‌ترین راه برای جلب اعتماد و همچنین تضمین پایبندی به تعهدات و اجرای آن‌ها مطابق با توافق طرفین، ارائه ضمانت نامه بانکی است. در پاسخ به این سوال که ضمانت نامه بانکی چیست باید گفت سندی است که توسط بانک صادر شده و ضمانت می‌کند که درخواست کننده یا ضمانت خواه تعهدات خود را در زمان سررسید تعیین شده نسبت به ذینفع انجام می‌دهد. استفاده از این سند رسمی می‌تواند موجب تسهیل در اجرای قرادادهای کاری و تجاری شود.