حسابرسی داخلی مالیاتی با در نظر گرفتن قانون 1400 چه تغییراتی میکند؟
حسابرسی داخلی مالیاتی در تمامی شرکتها و موسسات خصوصی و دولتی باید انجام شود. این کار برای جلوگیری از اشتباهات مالی و جریمههای مالیاتی الزامی است. اما با تغییر قانون مالیات ۱۴۰۰، چه اصلاحاتی باید در حسابرسی داخلی مالیاتی انجام شود؟ حسابرسان داخلی برای محاسبه مالیات باید به چه مواردی توجه کنند؟ آخرین اصلاحات قانون مالیات ۱۴۰۰ را از کجا باید دنبال کرد؟
جرم فرار مالیاتی در بسیاری از کشورهای جهان، با جریمههای سنگین همراه میشود
نقش حسابرسی داخلی مالیاتی در کاهش فرار مالیاتی
فرار مالیاتی از آن دست جرمهایی است که تر و خشک را با هم میسوزاند. برای بازرسان سازمان امور مالیاتی فرقی ندارد که تلاش قانونی یا غیر قانونی برای ندادن مالیات صورت گرفته است. در صورتی که در موعد مقرر و زمان مشخص شده، مبلغ درست مالیات را پرداخت نکنید، متهم به فرار مالیاتی خواهید شد. در بسیاری از مواقع نواقص پرونده و پُر کردن اظهارنامه مالیاتی با اطلاعات نادرست، منجر به جریمههای مالیاتی میشود. حسابرسی داخلی مالیاتی دقیقاً برای جلوگیری از این اتفاقات به وجود آمده است. حسابرسی داخلی به پیدا شدن خطاهای موجود در اسناد مالی و حسابداری کمک زیادی میکند. طبق ماده ۱۹۹ و ۲۰۰ قانون مالیاتهای مستقیم، تمام اشخاص حقیقی و حقوقی مکلف، باید مالیات خود را عنوان شخص مودی بپردازند. در غیر این صورت علاوه بر کسر مالیات پرداخت نشده، 20% از مالیات هم به عنوان جریمه دریافت میشود. این جریمه برای اشخاص حقیقی و حقوقی غیردولتی اعمال میشود. در صورتی که جرم فرار مالیاتی برای وزارتخانه ها، شرکتها یا ادارات دولتی و شهرداریها اثبات شود، قانون تخلفات اداری اجرا خواهد شد. بر اساس اصول محاسبه مالیات حسابرسی داخلی در سال ۱۴۰۰، موارد زیر به عنوان فرار مالیاتی شناخته میشود:
- عدم ارائه اظهارنامه مالیاتی، ترازنامه و حساب سود زیان برای 3 سال متوالی
- مخفی کردن تمام یا بخشی از فعالیتهای اقتصادی و درآمد
- عدم همکاری با ماموران و بازرسان مالیاتی در ارائه اطلاعات مالی و اقتصادی خود و اشخاص شخص ثالث
- عدم پرداخت مالیات فعالیت اقتصادی در زمان معین و مشخص شده
- استفاده کردن از کارت بازرگانی اشخاص دیگر
- ابهام در معرفی فعالیتهای اقتصادی به نحوی که مشمول مالیات نشود
منشور حسابرسی داخلی شرکتهای خصوصی و دولتی کاملاً واضح و شفاف درباره مالیات و نحوه پرداخت آن صحبت میکند. پیدا کردن هرگونه اشتباه و خطا در اسناد مالی و حسابداری، تنها با حسابرسی داخلی مالیاتی ممکن است. گذراندن دوره حسابرسی داخلی میتواند به صاحبان کسب و کار، مدیران مالی و کارمندان حسابداری کمک کند تا حسابرسی داخلی شرکت را انجام دهند.
در انجام حسابرسی داخلی مالیاتی باید تحلیل و آنالیز مدیریت، معاملات، بازار، چشم انداز و... را در نظر گرفت
قوانین مالیاتی حسابرسی داخلی در ایران
با در نظر گرفتن آخرین تغییرات قوانین و مقررات مالیاتی ایران در سال ۱۴۰۰، حسابرسی داخلی هم دچار تغییر و تحول میشود. اطلاع از آخرین قوانین مالیاتی برای حسابرسی درست و کامل اسناد مالی شرکت الزامی است. بررسی صحت اظهارنامههای مالیات حسابرسی داخلی باید از درون یا بیرون از سازمان انجام شود. شرکتها میتوانند از حسابرسان مستقل برای بررسی حسابهای شرکت و دفاتر حسابداری کمک بگیرند. اما چیزی که اهمیت دارد این است که قبل از ورود بازرسان حسابرسی و ماموران مالیاتی به شرکت، خطاها و نواقص برطرف شده باشد. در بررسی قوانین مالیاتی حسابرسی داخلی باید استانداردها، بخشنامهها و آیین نامههای منتشر شده در هر سال مد نظر قرار گیرند. با مشخص شدن جدول حقوق و دستمزد، سقف مشمول معافیت مالیاتی مشخص میشود. پس از آن برای هر بازه حقوق و دستمزد، درصدی از مالیات بر درآمد اعمال میشود. در شرکتهای سهامی و غیر سهامی هم تقسیم سود و درآمد باید پس از کسر مالیات انجام شود. البته در شرکتهای سهامی حسابرسی داخلی به پرداخت درست سهام هم نظارت میکند اما قبل از این کار باید مالیات شرکتها پرداخت شود. شرکتهای صادراتی و وارداتی هم مشمول مالیات و عوارض گمرکی، مالیات بر ارزش افزوده و… هستند. در این گونه از مواقع نقش حسابرسی داخلی مالیاتی در جلوگیری از تحریفها و انحرافات مالی بسیار مهم است. هر حسابرس بدون در نظر گرفتن اینکه به شکل مستقل یا غیر مستقل کار میکند، باید چک لیستی از فاکتورهای حسابرسی داخلی داشته باشد.
چک لیست مالیات حسابرسی داخلی
حسابرسی داخلی یک مکانیزم درون سازمانی برای پیدا کردن خطاها و انحرافات است. چک لیستی که در ادامه میبینید، میتواند برای تمام حسابرسان داخلی مورد استفاده قرار بگیرد. هر حسابرس مستقل و غیر مستقل باید سوالات زیر را هنگام بررسی اسناد مالی و حسابداری در نظر داشته باشد:
- آیا اسناد حسابداری قبل از ثبت در دفتر کل توسط شخص دیگری مورد بازبینی و بررسی قرار میگیرد؟ این کار میتواند از نواقص دفتر کل جلوگیری کند.
- آیا اسناد مالیاتی مطابق با استانداردها و دستورالعملهای سازمان امور مالیاتی تنظیم میشود؟
- آیا تحریر و ثبت دفاتر قانونی طبق قانون تجارت انجام میشود؟ این موضوع در حسابداری شرکتها و موسسات تجاری و بازرگانی اهمیت بیشتری دارد.
- آیا ثبت در دفاتر قانونی به موقع و به روز انجام میشود؟ ارائه اظهارنامه مالیاتی در موعد مقرر وابسته به تکمیل دفاتر قانونی است.
- نحوه ارتباط با سهامداران، سرمایه گذاران و سایر اشخاص برون سازمانی چگونه است؟ در پرداخت سود به این اشخاص مالیات لحاظ میشود؟
- آیا شرکت از خدمات مشاور مالیاتی برای شناسایی و تهیه مستندات مالیاتی استفاده میکند؟
- بررسی مقایسهای دفاتر روزنامه و دفاتر کل به درستی انجام میشود؟
- آیا اطلاعات سهام، اوراق و صورتهای مالی در حسابهای شرکت وجود دارد؟
بیشتر بخوانید:
چک لیست مالیات حسابرسی داخلی
جمع بندی
در حسابرسی داخلی مالیاتی مشخص میشود که چه کسانی معاف از پرداخت مالیات هستند و چه کسانی باید مالیات پرداخت کنند. بدون حسابرسی داخلی، نمیتوان از صحت دادهها و اطلاعات موجود در دفاتر حسابداری اطمینان حاصل کرد. به همین دلیل است که دوره حسابرسی داخلی آموزشگاه حسابداری پکت به صاحبان کسب و کار، مدیران مالی و کارمندان واحد حسابداری پیشنهاد میشود. گذراندن این دوره میتواند حسابداران را با تمام قوانین و دستورالعملهای حسابرسی آشنا کند. در این صورت دیگر نیاز به استخدام حسابرس داخلی نیست. با در نظر گرفتن اینکه فرایند حسابرسی در بازههای زمانی مشخص انجام میشود و نیاز به بررسی روزانه ندارد، شخصی از درون سازمان هم میتواند این کار را انجام دهد. برخلاف فرایند حسابداری، حسابرسی به شکل روزانه انجام نمیشود. شما میتوانید در بازههای زمانی 3 ماهه، 6 ماهه و سالانه بررسی اسناد حسابداری خود را انجام دهید. در این دوره علاوه بر آشنایی کامل با حسابرسی داخلی، بررسی حسابرسی عملیاتی، حسابرسی کامپیوتری، قانون مالیات، قانون تجارت، استانداردهای حسابداری، مدیریت مالی، مهارتهای مدیریت و سیستم اطلاعات حسابداری هم انجام میشود.