تسعیر نرخ ارز چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟
به عنوان یک حسابدار مالی باید بدانید که تسعیر نرخ ارز چیست و چگونه باید آن را محاسبه کرد. برای این کار تنها به دانش تئوری نیاز ندارید و باید بتوانید عدد دقیق تسعیر را پیدا کنید. اما حسابداران مالی با چه روش‌هایی می‌توانند تسعیر ارز را محاسبه کنند؟ چگونه باید از نرخ تسعیر در کدینگ حسابداری استفاده کرد؟
تعریف تسعیر ارز به زبان ساده
تسعیر ارز به چه معناست؟
قبل از اینکه بخواهیم بدانیم تسعیر نرخ ارز چیست باید معنی ارز را بفهمیم. ارز، همان پول پذیرفته شده برای مبادله کالا و خدمات است. هر کشوری ارز مخصوص به خود را دارد که برای مبادلات داخل کشور استفاده می‌شود. برای تبادلات بین کشورها هم از ارز توافقی و ارز جهانی استفاده می‌شود. مثلاً ایران و هند می‌توانند بر اساس توافق از ریال یا روپیه برای مبادلات تجاری استفاده کنند. در غیر این صورت، دلار به عنوان ارز جهانی وارد معاملات می‌شود. اما اگر در تبادلات مالی از ارز توافقی و جهانی استفاده می‌شود، پس چرا تسعیر ارز به وجود آمده است؟
تسعیر در لغت به معنای قیمت گذاری است. نرخ تسعیر ارز یعنی برای ارز مبادله‌ای یک عدد واحد و ثابت در نظر گرفته شود. این کار برای آن است که بتوان دو واحد پولی را به یکدیگر تبدیل کرد. نوسانات قیمت لحظه‌ای ارز باعث می‌شود که نتوان عدد مشخصی را تعیین کرد. به همین دلیل نرخ تسعیر ارز وارد تبادلات تجاری می‌شود. در صورتی که نوسانات عرض بسیار بالا باشد، مدت زمان توافق نرخ تسعیر کوتاه‌تر می‌شود. اما اگر ثبات اقتصادی و آرامش در بازار وجود داشته باشد، نرخ تسعیر ارز را می‌توان برای مدت زمان بیشتری توافق کرد.
روش محاسبه تسعیر ارز بر اساس نوع شرکت و فعالیت
بانک مرکزی به عنوان مرجع سیاست گذاری‌های مالی و پولی، هر 6 ماه یک بار نرخ تسعیر ارز را اعلام می‌کند. همه شرکت‌هایی که تمام یا بخشی از مبادلات مالی خود را با ارز خارجی انجام می‌دهند، مخاطب بانک مرکزی هستند. شرکت‌ها به کمک تسعیر ارز می‌توانند میزان فروش و سود واقعی خود را شناسایی کنند. شرکت‌های پذیرفته شده در بورس عمدتاً به دنبال نرخ بالاتر تسعیر ارز هستند تا بدهی‌های ریالی خود را با کمترین هزینه دلاری پرداخت کنند. هر دوی این اتفاقات می‌تواند صورت‌ها و عملکرد مالی شرکت‌ها را دچار تغییر کند.در صورتی که بانک مرکزی نرخ تسعیر ارز را به نرخ آزاد نزدیک کند، سود بیشتری نصیب شرکت‌های دولتی و خصوصی می‌شود.
به عنوان یک حسابدار مالی باید بدانید که روش محاسبه تسعیر نرخ ارز چیست و چگونه است. به طور کلی برای محاسبه نرخ تسعیر ارز 4 روش اصلی وجود دارد. حسابداران باید با استفاده از این 4 روش، رسیدگی به امور مالی شرکت‌های صادرات و واردات بورسی و غیر بورسی را انجام دهند:
- تسعیر روزانه ارز: در مواقعی که به دقت بالا نیاز است است از تسعیر روزانه ارز استفاده می‌شود. به این ترتیب که نوسانات روزانه قیمت در عملیات‌های حسابداری لحاظ می‌شود.
- تسعیر ماهانه ارز: به دست آوردن نرخ تسعیر ارز ماهانه با استفاده از میانگین قیمت ارز انجام می‌شود. اگرچه این کار حسابداران را مجبور به محاسبه بیشتر می‌کند اما دقت خوبی دارد.
- تسعیر ارز دوره مالی: شرکت‌های بازرگانی و تجاری می‌توانند تاریخ پایان دوره مالی را به عنوان زمان بررسی و محاسبه نرخ تسعیر ارز مشخص کنند.
- تسعیر سالانه ارز: در روش تسعیر ارز دارایی ثابت سالانه، یک نرخ مشخص برای تبادلات مالی شرکت در نظر گرفته می‌شود. در پایان سال هم سود و زیان حاصل از تسعیر ارز طرز با همین عدد مشخص می‌شود. این روش عمدتاً باید در کشورهای اجرایی شود که ثبات اقتصادی بالایی دارد. نوسانات زیاد قیمت ارز در ایران باعث می‌شود که تسعیر سالانه ارز دقت کمی داشته باشد.
بیشتر بخوانید:
قانون تجارت در سال 1400 چه تغییراتی کرده است؟
نحوه وارد کردن تسعیر ارز در کدینگ حسابداری
نحوه وارد کردن تسعیر ارز در کدینگ حسابداری
یکی از چیزهایی که به عنوان حسابدار مالی باید مسلط باشید، تعریف و ایجاد کدینگ حسابداری است. صدور اسناد مالی باید از طرف حسابداری انجام شود. اسناد تسعیر ارز در واردات و صادرات شرکت‌های بازرگانی هم باید زیر نظر حسابدار شرکت صادر شود. در نرم افزارهای حسابداری می‌توانید ثبت سند تسعیر را انجام دهید. برای حساب‌های ارزی داخلی و خارجی به این سند نیاز است. اسناد تسعیر می‌توانند موقت و دائم باشند. در پایان دوره مالی سالانه، باید حساب‌ها و دفاتر مالی بسته شود و این کار به صدور اسناد تسعیر هم نیاز دارد.
با در نظر گرفتن اینکه انواع کدینگ‌های حسابداری ممکن است در طول کار مورد نیاز شما باشد، باید به تمامی آن‌ها مسلط باشید. در هنگام ورود تسعیر ارز به سیستم کدینگ حسابداری، باید علاوه بر مبلغ ریالی، مقدار ارز، نوع ارز و نرخ آن را تعیین کنید. به کل این فرآیند عملیات ارزی گفته می‌شود. این که چیدمان حساب‌ها از کدام حساب شروع می‌شود و به کدام حساب خاتمه پیدا می‌کند، به تشخیص حسابدار بستگی دارد. اما مهم‌ترین چیز رعایت اصول و استانداردهای حسابداری در طراحی کدینگ است.
نرخ تسعیر ارز 1401 چقدر است؟
هنگام بررسی بودجه سال جاری، نرخ تسعیر ارز 1400، 11500 تومان اعلام شد. در 6 ماهه اول سال ۱۴۰۰ همین عدد مورد استفاده شرکت‌ها قرار گرفت. بانک مرکزی در شهریور ۱۴۰۰ نرخ تسعیر ارز را 15900 تومان اعلام کرد و شرکت‌هایی که می‌خواهند در پایان سال حساب مالی را ببندند، باید از این عدد استفاده کنند. اما این عدد هم تفاوت زیادی با نرخ بازار دارد. افزایش نرخ تسعیر ارز به زبان ساده و خیلی راحت می‌تواند سود شرکت‌ها را از درآمد ارزی بیشتر کند. به همین دلیل است که برای تسعیر ارز در بورس و تسعیر ارز بانکها، همه به دنبال نرخ بیشتر هستند. هر چقدر که تفاوت دلار و ریال بیشتر شود، پرداخت بدهی‌ها و هزینه‌ها به ریال و با ارز دلار کم خرج‌تر خواهد بود.
در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ که یکی از منابع تعیین آن محاسبات ریالی درآمدهای نفتی ایران است، روی 23 هزار تومان بسته شده است. یعنی بودجه ارزی شرکت‌های دولتی و خصوصی باید با دلار 23000 تومانی محاسبه شود. حسابداران مالی هم باید از این نرخ تسعیر ارز در حسابداری شرکت‌ها استفاده کنند.
آموزش تسعیر ارز در دوره آموزشگاه حسابداری پکت
تسعیر ارز را از کجا یاد بگیریم؟
در دوره حسابداری مالی حسابداران خبره می‌توانید با انواع روش‌های محاسبه نرخ تسعیر ارز آشنا شوید. یک حسابدار ساده در شرکت غیر ارزی، ممکن است هیچ وقت در محاسبات خود نیازی به نرخ تسعیر ارز پیدا نکند. اما برای شرکت‌های بازرگانی محاسبه نرخ تسعیر ارز و صدور سند تسعیر اهمیت زیادی دارد. در آموزشگاه حسابداری پکت می‌توانید حسابداری مالی را از پایه و جامع و کاربردی یاد بگیرید. در این دوره، نحوه ثبت سند تسعیر در نرم افزار حسابداری هم به شما آموزش داده می‌شود. علاوه بر آن پس از پایان دوره می‌توانید به راحتی سود و زیان حاصل از تسعیر نرخ ارز را به دست آورید.