استاندارد IFRS چیست و چه کاربردی دارد؟
در دهه‌ها و سال‌های اخیر روند جهانی شدن و به دنبال آن رشد و پیشرفت شرکت‌ها و سازمان‌های چند ملیتی که ناشی از همکاری چندجانبه کشورها با یکدیگر است، باعث شده که نیاز به تدوین استانداردها و رویه‌های مشترک به منظور دستیابی به یک زبان واحد بین‌المللی بیش از گذشته احساس شود.
یکی از استانداردهای مهم جهانی که در این راستا تدوین شده، استاندارد IFRS نام دارد که یک استاندارد بین‌المللی در حوزه حسابداری و امور مالی است. بسیاری از شرکت‌ها و سازمان‌ها در تلاش هستند که این استانداردها را در نظام گزارشگری مالی خود پیاده‌سازی کنند تا روند اتصال آن‌ها به بازارهای جهانی و همکاری و تعامل با شرکت‌های بین‌المللی تسهیل شود. در این مقاله قصد از آموزشگاه حسابداری پکت داریم که به تعریف استاندارد IFRS پرداخته و با مزایا و کاربردهای این استاندارد بین‌المللی آشنا شویم.
هدف از استانداردهای گزارشگری مالی بین‌المللی (IFRS)
IFRS مخفف اصطلاح International Financial Reporting System است که تحت عنوان استانداردهای گزارشگری مالی بین‌المللی ترجمه می‌شود. استاندارد IFRS به مجموعه‌ای از استانداردها گفته می‌شود که در حوزه حسابداری (انواع استانداردهای حسابداری) و توسط بنیاد استانداردهای حسابداری بین‌المللی (IASB) تدوین شده است. ارائه گزارش‌ها و صورت‌های مالی شرکت‌ها و کسب و کارها مختلف در قالب یک استاندارد مشترک و جهانی به منظور دستیابی به یک زبان مشترک در سطح بین‌المللی، هدف اصلی از تدوین استاندارد IFRS عنوان شده است.
بیشتر بخوانید: برای شنیدن پادکست‌های مجموعه‌ی صورت‌های مالی طبق استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی به ترتیب به این لینک وارد شوید.
International Financial Reporting System
IASB یک نهاد بین‌المللی و مستقل است که توسط 15 عضو از کشورهای مختلف، شامل شرکت‌های بزرگ حسابداری، مؤسسات مالی خصوصی سازمان‌های حرفه‌ای در حوزه حسابداری در سال 2001 پایه‌گذاری شد. این نهاد که مقر آن در شهر لندن قرار دارد با هدف تدوین یک سری استانداردهای بین‌المللی در حوزه حسابداری به عنوان زبان مشترک این حوزه تأسیس شد که استاندارد IFRS در همین راستا تدوین و ابلاغ گردید. بر اساس آمار تا به امروز بیش از 120 کشور دنیا پیاده‌سازی و اجرای این استانداردها را برای کسب و کارهای مختلف جهت گزارش‌دهی مالی الزامی کرده‌اند.
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های استاندارد IFRS این است که کسب و کارهای فعال در داخل کشور این امکان را دارند که صورت‌های مالی خود را مشابه صورت‌های مالی کسب و کارهای خارجی ارائه کنند. این ویژگی باعث می‌شود که بتوان گزارش‌ها و صورت‌های مالی این کسب و کارها را رقبای خارجی و بین‌المللی به راحتی مقایسه کرد زیرا از یک زبان و مفهوم مشترک استفاده کرده‌اند. همچنین استاندارد IFRS به شرکت‌های مادر که دارای شعب خارجی هستند این امکان را می‌دهد که بتوانند از یک زبان مشترک برای امور مالی و حسابداری خود استفاده کنند.
گزارش‌ها و صورت‌های مالی
با همه این موارد، همچنان در خصوص پذیرش استاندارد IFRS توسط شرکت‌ها و کسب و کارهای فعال در کشور اختلافاتی وجود دارد. برخی از صاحب‌نظران در این حوزه معتقد هستند که پذیرش کامل استانداردهای IFRS مزایای زیادی برای کسب و کارها و شرکت‌ها نداشته و نه تنها باعث افزایش کیفیت گزارش‌دهی مالی نمی‌شود بلکه می‌تواند هزینه‌های بالایی را در راستای تغییر استانداردهای داخلی به IFRS به آن‌ها تحمیل کند.
اهداف استانداردهای گزارشگری مالی بین‌المللی (IFRS)
بنیاد استاندارد گزارشگری مالی بین‌المللی که فعالیت خود را از سال 2001 در شهر لندن آغاز کرده، با تدوین استاندارد IFRS اهدافی را دنبال می‌کند که می‌توان آن‌ها را در 4 دسته تقسیم‌بندی کرد. این بنیاد با تدوین استانداردها و تعیین هدف برای آن‌ها توانسته در مسیر درست گام بردارد و درصد زیادی از این اهداف را محقق کند. اهداف استاندارد IFRS عبارتند از:
- بالا بردن کیفیت، قابلیت فهم، قابلیت اجرا، قابلیت پذیرش به میزان قابل توجه در ایجاد صورت‌های مالی
- تلاش در راستای بهبود وضعیت بکارگیری دقیق این استانداردها
- دستیابی به آگاهی در زمینه نیازهای گزارشگری مالی اقتصادهای نوظهور و سازمان‌های کوچک و متوسط
- همگرا نمودن استانداردهای حسابداری ملی با استاندارد IFRS در راستای اتخاذ راه‌حل‌های با کیفیت
کاربرد استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی (IFRS)
در خصوص استاندارد IFRS در کتاب استانداردهای بین‌المللی به این شکل توضیح داده شده که کاربردهای این استاندارد درک و فهم ساده‌ای دارد. در این کتاب هدف از تدوین و اجرای استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی در حسابداری، یکسان‌سازی روش‌ها و رویه‌هاری حسابداری در سطح بین‌المللی به منظور دستیابی به یک زبان مشترک ذکر شده است. این استانداردها به غیر از هدف اصلی کاربردهای دیگری در حسابداری دارند که می‌توان به موارد زیر به عنوان اصلی‌ترین کاربردهای آن اشاره کرد:
- تأثیرگذاری بر تجزیه و تحلیل و تصمیم‌گیری‌های مالی در کسب و کارهای مختلف
- ایجاد شفافیت، پاسخگویی و کارایی در بازارهای مالی
- اعتماد، رشد و ثبات مالی بلند مدت در اقتصادهای جهانی
پیاده‌سازی و استفاده از استاندارد IFRS برای شرکت‌های بین‌المللی در درجه اول اهمیت قرار دارد. اهمیت این موضوع برای شرکت‌های بین‌المللی به این دلیل است که آن‌ها استاندارد IFRS را ملاکی برای شفافیت صورت‌های مالی می‌دانند. در صورتی که این استانداردها در یک سازمان یا کسب و کار پیاده‌سازی شده باشد، سرمایه‌گذاران خارجی تمایل بیشتری برای همکاری پیدا خواهند کرد زیرا می‌توانند به راحتی صورت‌های مالی شرکت را مطالعه کرده و از شفافیت آن اطمینان پیدا کنند که مهم‌ترین اصل برای همکاری بین دو شریک تجاری است.
استانداردهای حسابداری را می‌توانید در دوره آموزش حسابداری پکت، یاد بگیرید.
پیاده‌سازی و استفاده از استاندارد IFRS
مزایای استاندارد IFRS برای کسب و کارها
در خصوص اجرا و پیاده‌سازی استاندارد IFRS همچنان نقطه نظرهای متفاوتی وجود دارد به طوری که برخی از متخصصان در حوزه حسابداری بر این باور هستند که این استانداردها مزایایی برای کسب و کارها نداشته و تنها باعث تحمیل هزینه به آن‌ها می‌شود؛ اما در طرف مقابل اکثر کارشناسان اعتقاد دارند که این استدلال درست نبوده و پیاده‌سازی و اجرای این استانداردها مزایای زیادی برای یک کسب و کار در پی خواهد داشت. از جمله مزایای استاندارد IFRS برای کسب و کارها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اجرای استاندارد IFRS باعث می‌شود که سرمایه‌گذاران خارجی درک بهتری از وضعیت کسب و کارها داشته باشند و بتوانند راحت‌تر به شرکت‌ها اعتماد کنند و زمینه برای همکاری بهتر و راحت‌تر با شرکت‌های بین‌المللی و جندملیتی فراهم شود.
- استاندارد IFRS به شرکت‌ها و کسب و کارهای مختلف کمک می‌کند که بتوانند شاخص‌های پاسخگویی، شفافیت و گزارشگری مالی خود در سطح بین‌المللی و جهانی ارتقاء داده و از این طریق راحت‌تر در بازارهای بین‌المللی فعالیت کنند.
- بکارگیری و پیاده‌سازی استاندارد IFRS به شرکت‌ها و کسب و کارها این امکان را می‌دهد تا نمایندگی‌های خود را در نقاط مختلف دنیا راه‌اندازی کنند و فعالیت‌های خود را در سطح بین‌المللی معرفی نمایند.
اجرا و پیاده‌سازی استاندارد IFRS
تفاوت استاندارد حسابداری ایران با استاندارد IFRS
استانداردهای حسابداری در ایران به گونه‌ای تدوین شده‌اند که در بخش قابل توجهی از مفاهیم و موارد مطابقت کامل با استاندارد IFRS دارند. تنها در برخی موضوعات و موارد جزئی است که تفاوت‌هایی بین این دو استاندارد دیده می‌شود:
- در سطح مفاهیم کلی: در تدوین استاندارد IFRS تمرکز اصلی بر روی اصول و مفاهیم کلی بوده است؛ دلیل این امر بالا بردن شرایط سازگاری استانداردها با شرایط کشورهای مختلفی است که اقدام برای پذیرش این استانداردها کرده‌اند. اما استانداردهای تدوین شده حسابداری در ایران تمرکز بییشتری بر روی جزئیات دارند.
- در سطح استانداردهای حسابداری: این دو استاندارد در سطح استانداردهای حسابداری در برخی موارد جزئی تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند. برای نمونه می‌توان به مخارج تحقیق و توسعه در استاندارد حسابداری شماره 7 ایران اشاره کرد. در این استاندارد مخارج تحقیق و توسعه در تاریخ وقوع هزینه منظور می‌شوند اما در استاندارد IFRS به این شکل نبوده و مخارج تحقیق به عنوان هزینه و مخارج توسعه‌ای به عنوان مخارج سرمایه‌ای در نظر گرفته و ثبت می‌شوند.
سخن آخر
گزارشگری در حسابداری به صورت‌های مالی شرکت‌ها و کسب و کارها گفته می‌شود که حاوی اطلاعات و داده‌های یک دوره خاص و مشخص شده از عملیات و عملکرد را ارائه می‌کند. همچنین این صورت‌ها می‌توانند نسبت به جریان‌های نقدی در دوره‌های مالی آتی نیز پیش‌بینی‌هایی را انجام دهند. هیئت استانداردهای حسابداری بین‌المللی یا IASB که از سال 2001 در لندن شروع به فعالیت کرده است، استانداردهایی را تحت عنوان استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی یا استاندارد IFRS تدوین کرده‌اند.
اصلی‌ترین هدف از این استانداردها دستیابی به یک زبان مشترک در حوزه حسابداری در سطح بین‌المللی بود تا به این طریق شرکت‌های بزرگ و چند ملیتی بتوانند به راحتی با سایر کشورها از نقاط مختلف جهان همکاری و تعامل داشته باشند.