مرخصی فوت بستگان (اقوام درجه یک و دو) در قانون کار
مرخصی فوت بستگان یکی از حقوق قانونی کارکنان است که در مواقع نیاز به حمایت از کارمندان در دوران سوگ و غم از دست دادن عزیزانشان در نظر گرفته می‌شود. طبق قانون کار، کارکنان می‌توانند در صورت فوت بستگان درجه یک و دو از این مرخصی بهره‌مند شوند. در این مقاله از حسابداران خبره، به بررسی قوانین و شرایط مربوط به مرخصی فوت بستگان در ایران خواهیم پرداخت.
مرخصی فوت بستگان طبق قانون کار
مرخصی فوت بستگان طبق قانون کار ایران برای حمایت از کارکنان در زمان از دست دادن عزیزانشان در نظر گرفته شده است. در این شرایط، کارکنان می‌توانند از مرخصی با حقوق استفاده کنند که مدت آن بسته به درجه فامیلی متوفی متفاوت است.
برای فوت بستگان درجه یک، که شامل والدین، همسر و فرزند می‌شود، کارکنان 3 روز مرخصی با حقوق دریافت می‌کنند. این مرخصی به کارکنان این فرصت را می‌دهد که در زمان سوگواری و انجام مراسمات مربوطه، بدون نگرانی از از دست دادن حقوق خود، به مسائل خانوادگی رسیدگی کنند.
اما برای فوت بستگان درجه دو، که شامل خواهر، برادر، پدر بزرگ و مادر بزرگ می‌شود، مدت مرخصی معمولاً کوتاه‌تر است و به‌طور معمول یک یا دو روز مرخصی با حقوق به کارکنان اعطا می‌شود.
این مرخصی‌ها معمولاً برای مدت زمان کوتاهی اختصاص داده می‌شود و کارکنان باید در اسرع وقت از آن استفاده کنند. همچنین، در برخی موارد، کارفرما می‌تواند در صورت شرایط خاص و بنا به تصمیم خود، مرخصی اضافی نیز به کارکنان اعطا کند.
تفاوت اقوام درجه یک و دو در قانون کار ایران
در قانون کار ایران، اقوام درجه یک و دو به گروه‌های مختلفی از اعضای خانواده اشاره دارند که بر اساس میزان نزدیکی فامیلی با فرد مشخص می‌شوند. اقوام درجه یک شامل افرادی همچون والدین، همسر و فرزند هستند که رابطه‌ای مستقیم و نزدیک با فرد دارند.
در حالی که اقوام درجه دو شامل افراد دورتر از قبیل خواهر، برادر، پدر بزرگ و مادر بزرگ می‌شوند. این تفکیک در قوانین مرخصی و سایر حقوق کارگری تأثیرگذار است، به طوری که برای فوت اقوام درجه یک معمولاً مرخصی بیشتری در نظر گرفته می‌شود نسبت به فوت اقوام درجه دو که ممکن است مرخصی کمتری به آنها تعلق گیرد.
تعداد روزهای مرخصی برای فوت اقوام درجه یک
طبق قانون کار ایران، برای فوت اقوام درجه یک شامل والدین، همسر و فرزند، کارکنان 3 روز مرخصی با حقوق دریافت می‌کنند. این مرخصی به کارمند این امکان را می‌دهد که در زمان سوگواری و انجام مراسمات مربوط به فوت، از حقوق خود محروم نشود.
تعداد روزهای مرخصی برای فوت اقوام درجه دو
برای فوت اقوام درجه دو، که شامل خواهر، برادر، پدر بزرگ و مادر بزرگ می‌شود، طبق قانون کار ایران معمولاً یک یا 2 روز مرخصی با حقوق به کارکنان تعلق می‌گیرد. این مرخصی به کارکنان این امکان را می‌دهد که در شرایط سوگ و مراسمات مربوط به فوت، بتوانند بدون نگرانی از دست دادن حقوق خود به امور خانوادگی رسیدگی کنند.
فرآیند درخواست مرخصی فوت برای کارکنان
فرآیند درخواست مرخصی فوت برای کارکنان معمولاً باید به‌صورت رسمی و با اطلاع‌رسانی به کارفرما انجام شود. ابتدا، کارکنان باید خبر فوت بستگان خود را به مدیریت یا واحد منابع انسانی اطلاع دهند تا مرخصی مربوطه ثبت شود. این اطلاع‌رسانی معمولاً باید به‌طور کتبی یا از طریق سیستم‌های داخلی سازمان انجام گیرد تا مدیران و مسئولان از وقوع حادثه مطلع شوند و بتوانند تصمیم‌گیری لازم را انجام دهند.
در مرحله بعد، کارکنان باید مدارک مربوط به فوت فرد متوفی را ارائه دهند تا درخواست مرخصی تکمیل و تأیید شود. این مدارک معمولاً شامل گواهی فوت، شناسنامه متوفی یا مدارک دیگری است که اثبات‌کننده رابطه خانوادگی با فرد متوفی باشد. پس از بررسی و تأیید مدارک، مرخصی برای کارکنان ثبت می‌شود و آنها می‌توانند از روزهای مرخصی خود استفاده کنند. در برخی سازمان‌ها ممکن است فرآیند درخواست کمی متفاوت باشد، اما اصول کلی به همین شکل است.
مدارک مورد نیاز برای دریافت مرخصی فوت
برای دریافت مرخصی فوت، کارکنان باید مدارکی را به کارفرما یا واحد مدیریت منابع انسانی ارائه دهند که اثبات‌کننده فوت فرد متوفی و ارتباط خانوادگی آنها باشد. این مدارک به‌طور معمول شامل موارد زیر است:
- گواهی فوت: این گواهی باید از مراجع رسمی مانند سازمان ثبت احوال یا بیمارستان تهیه شود و تاریخ دقیق فوت و مشخصات فرد فوت‌شده را نشان دهد.
- شناسنامه متوفی: شناسنامه فرد فوت‌شده به‌عنوان مدرک تکمیلی برای تأیید هویت و نسبت خانوادگی با متوفی مورد نیاز است.
علاوه بر این مدارک اصلی، بسته به شرایط ممکن است کارفرما درخواست مدارک اضافی دیگری نیز داشته باشد. به عنوان مثال، در برخی موارد ممکن است درخواست مدارک تأییدکننده رابطه خانوادگی مانند عقدنامه (برای همسر) یا شناسنامه فرد متوفی (برای والدین یا فرزندان) نیاز باشد. این مدارک به‌منظور تسریع در تأسیس مرخصی فوت و جلوگیری از مشکلات احتمالی قانونی ارائه می‌شود.
محدودیت زمانی استفاده از مرخصی پس از فوت
محدودیت زمانی استفاده از مرخصی فوت در قانون کار ایران به‌طور دقیق مشخص نشده است، اما به‌طور کلی، مرخصی فوت باید در مدت زمان معقول پس از وقوع حادثه استفاده شود.
این به این معناست که کارکنان باید پس از اطلاع از فوت بستگان خود، در اسرع وقت مرخصی خود را درخواست کنند و از آن استفاده نمایند. معمولاً استفاده از مرخصی فوت در زمان برگزاری مراسم سوگواری و انجام امور مربوط به خاکسپاری انجام می‌شود، بنابراین این مرخصی نباید برای مدت طولانی به تعویق بیفتد.
سخن آخر
در قانون کار جمهوری اسلامی ایران، برای فوت بستگان درجه یک (شامل همسر، پدر، مادر و فرزندان) 3 روز مرخصی با حقوق در نظر گرفته شده است. این مرخصی به منظور شرکت در مراسم تدفین و یادبود، انجام امور اداری مربوط به فوت و همچنین حمایت از خانواده در این زمان بحرانی است و ارتباطی با مرخصی استحقاقی سالیانه ندارد.
در مورد فوت سایر بستگان (اقوام درجه دو مانند پدربزرگ، مادربزرگ، خواهر، برادر، عمو، عمه، خاله، دایی و فرزندان آنها)، قانون کار به طور مشخص مرخصی تعیین نکرده است و شرایط آن به سیاست‌های داخلی هر سازمان بستگی دارد. برخی از سازمان‌ها ممکن است برای این موارد نیز مرخصی با حقوق یا بدون حقوق در نظر بگیرند.
سوالات متداول
در پایان این مطلب آموزش حسابداری به بررسی سوالات متداول رایج شما درباره مرخصی پس از فوت آشنایان و اقوام می‌پردازیم.
آیا مرخصی فوت با حقوق است؟
بله، مرخصی فوت برای کارکنان طبق قانون کار ایران با حقوق است. این مرخصی به کارکنان این امکان را می‌دهد که در دوران سوگ بدون نگرانی از دست دادن حقوق خود از آن استفاده کنند.
اقوام درجه یک و دو در قانون کار ایران چیست؟
در قانون کار ایران، اقوام درجه یک شامل والدین، همسر و فرزند هستند. اقوام درجه دو شامل خواهر، برادر، پدر بزرگ و مادر بزرگ می‌شود.
چه مدت زمانی پس از فوت می‌توان از مرخصی استفاده کرد؟
مرخصی فوت باید در مدت زمان معقول پس از فوت استفاده شود، معمولاً در همان روزها یا هفته‌های اول پس از وقوع حادثه. استفاده از مرخصی پس از مدت زمان زیادی به‌طور معمول امکان‌پذیر نیست و ممکن است از اعتبار ساقط شود.