قانون دیوان محاسبات کشور چیست؟
در بخشی از سوالات آزمون حسابدار رسمی، باید به سوالات مربوط به دیوان محاسبات پاسخ بدهید. این مطلب به ابهامات مربوط به دیوان محاسبات کشور پاسخ می‌دهد. با خواندن این مطلب، می‌توانید با چرایی و چگونگی کار دیوان محاسبات آشنا شوید. همچنین مهم‌ترین ماده‌های قانون دیوان محاسبات بررسی می‌شوند. خواندن این مطلب می‌تواند به علاقه مندان به شرکت در آزمون حسابداران رسمی برای درک بیشتر نحوه کار دیوان کمک زیادی بکند.
تمام اسناد مالی و اداری وزارتخانه‌ها، ادارات و سازمان‌های دولتی در دیوان محاسبات کشور بررسی می‌شود
هدف دیوان محاسبات کشور از تدوین قانون چیست؟
هدف دیوان محاسبات کشور از تدوین قانون و انتشار آن، اعمال کنترل و نظارت مستمر مالی بر دستگاه‌های دولتی، برای حفظ و پاسداری از بیت‌المال است. قانون دیوان محاسبات، طبق اصول قانون اساسی کشور نوشته شده و برای اعمال کنترل از روش‌های زیر استفاده می‌کند:
- کنترل عملیات و فعالیت‌های مالی تمامی وزارتخانه‌ها، موسسات، شرکت‌های دولتی و سایر دستگاه‌هایی که از بودجه کل کشور استفاده می‌کنند
- بررسی و حسابرسی وجوه مصرف شده، درآمدها و سایر منابع تامین اعتبار بر اساس گزارش عملیاتی و محاسباتی دریافتی از دستگاه
- تهیه و تدوین گزارش و ارائه آن به دستگاه‌های مربوطه و مراجع تصمیم گیرنده
کاری که دیوان محاسبات انجام می‌دهد می‌تواند بخشی از فرآیندهای حسابرسی دولتی و حسابداری دولتی باشد. اصلاح قانون دیوان محاسبات کشور در پایان هر سال، روند فرایند بررسی و رسیدگی به امور مالی دستگاه‌ها را مشخص می‌کند. اینطور نیست که تمامی حسابداران رسمی، به کار در دیوان مشغول باشند. بلکه به دلیل استفاده و حضور بیشتر حسابداران رسمی در مشاغل دولتی و حکومتی، لازم است تا آن‌ها با نحوه بررسی و حسابرسی امور مالی دیوان آشنا باشند.
قانون دیوان محاسبات کشور درباره چه چیزی صحبت می‌کند؟
قانون دیوان محاسبات ایران درباره نحوه دریافت و جمع آوری، نگهداری و بایگانی، رسیدگی و حسابرسی و گزارش دهی و اعلام نظر درباره تمامی حساب‌های دستگاه‌های مکلف صحبت می‌کند. در همان اولین ماده‌های قانون، حد و حدود کار دیوان مشخص می‌شود. دیوان محاسبات می‌تواند رسیدگی به موجودی حساب اموال و دارایی‌های دستگاه‌های مختلف دولتی و زیرمجموعه‌های آن‌ها را انجام دهد.
علاوه بر آن، دستگاه‌ها باید تمام مدارک درآمدها، هزینه‌ها، دریافت‌ها و پرداخت‌ها را در موعد مقرر به دیوان محاسبات تحویل دهند. دیوان محاسبات به دنبال تخلفات مالی و نواقص در پرونده‌های حسابداری دستگاه‌های دولتی است. به منظور حفظ بیت المال و پاسداری از منابع مالی که از طریق بودجه کل کشور وارد دستگاه‌های دولتی می‌شود، رسیدگی و بررسی اسناد مالی لازم است.
نظارت به همه حساب‌های وزارتخانه، موسسات و شرکت‌های دولتی، همه ساله انجام می‌شود و در نهایت گزارش تفریغ بودجه به مجلس شورای اسلامی و دیگر مراجع ذی‌ربط تحویل داده می‌شود. بنابراین لازم است تا حسابداران دستگاه‌های دولتی، تمام اسناد و مدارک مورد نیاز این دیوان را در اسرع وقت تهیه کنند و تسلیم نمایند.
نسخه‌های متفاوتی از کتاب قانون دیوان محاسبات کشور وجود دارد. برای رعایت درست قانون، باید کتاب آخرین اصلاحات و تغییرات را تهیه کنید
بررسی قانون دیوان محاسبات کشور با آخرین اصلاحات 1400
بررسی قانون دیوان محاسبات کشور از ماده 1 تا 47، در این مطلب نمی‌گنجد اما می‌توان برخی از مهم‌ترین ماده‌های قانون دیوان محاسبات را بررسی کرد.
1. ماده 2 قانون دیوان محاسبات کشور
طبق این ماده، حسابرسی و رسیدگی به حساب‌های درآمد و هزینه باید با قوانین و مقررات مالی و سایز قوانین مرتبط، منطبق باشد. این ماده، تمام دریافت‌ها و پرداخت‌ها و صورت‌های مالی را در بر می‌گیرد.
2. ماده 4 قانون دیوان محاسبات کشور
طبق این ماده از قانون دیوان محاسبات، این دیوان توانایی و قدرت بررسی و رسیدگی به موجودی اموال و دارایی‌های دستگاه‌های مختلف را دارد.
3. ماده 5 قانون دیوان محاسبات کشور
طبق ماده 5، دیوان محاسبات می‌تواند روش‌ها و دستورالعمل‌های مالی مناسب را بررسی و اتخاذ کند.
4. ماده 6 قانون دیوان محاسبات کشور
طبق ماه 6، دیوان محاسبات توانایی اعلام نظر درباره مرجع کنترل کننده داخلی و حتی رای به عدم کفایت مرجع کنترل کننده داخلی را دارد. این کار، طبق قانون حفظ حقوق بیت المال و روی گزارش حسابرسی‌ها و رسیدگی‌های مالی انجام می‌شود.
5. ماده 23 قانون دیوان محاسبات کشور
در ماده 23 قانون دیوان محاسبات کشور، رای هیات‌های مستشاری در مواردی مانند عدم ارائه صورت‌های مالی، حساب درآمد و هزینه، دفاتر قانونی، عدم رعایت قوانین مالی، عدم پرداخت به موقع تعهدات دولتی، پرداخت و دریافت خلاف قوانین و… لازم الاجرا است.
6. ماده 25 قانون دیوان محاسبات کشور
تحلیل ماده 25 قانون دیوان محاسبات کشور نشان می‌دهد که پرونده‌های موجود در این دستگاه می‌توانند از طریق مراجع قضایی هم پیگیری شوند. با این حال، این کار مانع رسیدگی پرونده در دیوان محاسبات هم نخواهد شد.
7. ماده 39 قانون دیوان محاسبات کشور
در این ماده آمده که تمام دستگاه‌ها موظف هستند تا تمام حساب‌های درآمد و هزینه، صورت‌های مالی و اسناد و مدارک مربوط را به دیوان محاسبات تحویل دهند. حسابرسی و نحوه رسیدگی به آن‌ها هم توسط ادارات دیوان انجام می‌شود.
8. ماده 40 قانون دیوان محاسبات کشور
در ماده 40 قانون دیوان، تعیین نحوه حفظ، نگهداری و بایگانی صورت حساب‌های مالی و اسناد مربوط به عهده این دستگاه گذاشته شده است.
برای قبولی در آزمون حسابداران رسمی و عضویت در جامعه حسابداران رسمی، باید بتوانید به سوالات قانون دیوان محاسبات پاسخ دهید
خواندن قانون دیوان محاسبات کشور برای چه کسانی مفید است؟
در دیوان محاسبات کشور، حسابداران و حسابرسان دولتی کار می‌کنند. کسانی که به دنبال استخدام در این دستگاه هستند، باید به قانون دیوان هم اشراف کامل داشته باشند. اما مخاطبان قانون، تنها کارمندان دیوان نیستند و محدود به این افراد نمی‌شود. تمامی حسابداران دستگاه‌های دولتی و نهادهایی که به هر نحو از بودجه کل کشور منابع مالی می‌گیرند باید به ماده‌های قانون آگاهی کامل داشته باشند. این حسابداران باید نحوه انجام حسابداری دولتی را بلد باشند و مطابق با نیاز دیوان محاسبات، اسناد و مدارک لازم را تهیه و ارائه کنند. علاقه مندان به آزمون حسابدار رسمی هم سومین مخاطب این قانون هستند. در بخشی از دروس دوره آمادگی آزمون حسابدار رسمی آموزشگاه حسابداری حسابداران خبره، قانون تجارت، دیوان محاسبات و سایر قوانین مرتبط با آن‌ها بررسی می‌شود. هدف موسسه پکت از بررسی قانون دیوان محاسبات کشور، آمادگی هرچه بیشتر هنرجویان با سوالاتی است که احتمالاً در آزمون می‌آید.