مدل سازی مالی چیست و چه کاربردی دارد؟
هدف تمامی کسب و کارها و مشاغل مختلف دستیابی به رشد مالی و اقتصادی و در نهایت تبدیل شدن به یک غول تجاری در حوزه مربوط به فعالیت است. دستیابی به این اهداف در کسب و کارهای مختلف از طریق پیش‌بینی عملیات و امور مالی در آینده میسر می‌شود. کسب و کار باید عوامل مختلفی مانند تغییر سیاست‌ها و قوانین، نوسان قیمت‌ها، تغییر در میزان تقاضا و غیره را که می‌تواند بر آن‌ها تأثیر بگذارد، مورد توجه قرار دهند. یک مدل‌سازی مالی جامع و کارآمد می‌تواند یکی از بهترین ابزارهایی باشد که به مدیران کسب و کار در تصمیم‌گیری‌های آتی کمک می‌کند. در این مقاله از آموزشگاه حسابداری پکت قصد داریم به این پرسش که مدل سازی مالی چیست پاسخ داده و کاربردهای آن در کسب و کارهای مختلف را مورد بررس قرار دهیم.
مدل سازی مالی چیست؟
اگر بخواهیم به زبان ساده بگوییم که مدل سازی مالی چیست، باید گفت خلاصه‌ای از هزینه‌ها و درآمدهای یک کسب و کار در قالب یک صفحه گسترده است؛ این خلاصه هزینه‌ها و درآمدهای کسب و کارها که مدل مالی نام دارد به منظور محاسبه اثرات رویدادها و تصمیمات آینده مورد استفاده قرار می‌گیرند. مدل سازی مالی کارایی زیادی برای کسب و کارهای مختلف دارد زیرا می‌توان از آن به منظور تجزیه و تحلیل و پیش‌بینی عملکرد سهام کسب و کار تحت تأثیر رویدادها و تصمیمات آینده استفاده کرد.
تعریف مدل‌سازی مالی
کاربردهای مدل سازی مالی چیست؟
در تعریف مدل سازی مالی چیست می‌توان گفت که تعداد عملیات یک کسب و کار در گذشته و حال و همچنین آینده پیش‌بینی شده را نمایش می‌دهد. به همین منظور مدل‌های مالی ابزار مهمی برای تصمیم‌گیری مدیران به حساب می‌آیند که می‌توانند برای برآورده هزینه‌ها و سود پروژه‌های جدید، پیش‌بینی تأثیر رویدادهای خارجی و داخلی بر سهام و غیره مورد استفاده قرار بگیرند. از نتایج یک مدل‌سازی مالی خوب می‌توان برای تصمیم‌گیری و تجزیه و تحلیل مالی در داخل و خارج کسب و کار استفاده کرد.
بیشتر بخوانید: مدل کسب و کار یا بیزینس مدل چیست؟
کاربرد مدل‌سازی مالی
از تصمیم‌گیری‌هایی که در داخل یک کسب و کار بر اساس مدل سازی مالی انجام می‌گیرد، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سرمایه‌گذاری: در مدل سازی مالی از طریق پیش‌بینی درآمدها و هزینه‌های مالی می‌توان ارزش کل سرمایه‌گذاری را در مقاطع زمانی مختلف مشخص کرد.
- طرح توجیهی سرمایه‌گذاری: با استفاده از مدل سازی مالی می‌توان پیش‌بینی مالی طرح‌های سرمایه‌گذاری را انجام داده و با برآورد بازگشت سرمایه و ارزیابی توجیه‌پذیری پروژه‌های اقتصادی برنامه‌ریزی لازم برای پوشش ریسک را انجام داد.
- رتبه‌بندی اعتباری: اگر این سوال در ذهن شما شکل گرفته که مدل سازی مالی چیست و چه نقشی در رتبه‌بندی اعتباری دارد، باید گفت ابزاری برای تبدیل اطلاعات تاریخی به پیش‌بینی‌های رشد است؛ این پیش‌بینی‌ها می‌توانند با تعیین ماهیت و میزان خطرات مختلف به منظور رتبه‌بندی مورد استفاده قرار بگیرند.
- تأمین مالی پروژه‌ها: مدل سازی مالی که در دوره mba آموزش داده می‌شود، ابزار مناسبی به منظور ایجاد یک طرح بودجه با توجه به بدهی‌ها و سهام به منظور تأمین مالی پروژه است.
- ارزیابی وضعیت مالی: اگر بخواهیم به این موضوع اشاره کنیم که در کسب و کارهای مختلف یکی از کاربردهای مدل سازی مالی چیست، باید گفت که ارزیابی وضعیت مالی پروژه‌های جاری یا آتی با محاسبه هزینه‌ها و درآمدها است.
- افزایش سرمایه از طریق بدهی یا سهام: یکی از کاربردهای مدل سازی مالی تجزیه و تحلیل وضعیت مالی کسب و کارها است؛ این تجزیه و تحلیل پیش‌نیاز اصلی به منظور پیش‌بینی زمان و میزان افزایش سرمایه در هر کسب و کار به حساب می‌آید.
- رشد و توسعه کسب و کار: اگر یک کسب و کار قصد رشد و توسعه به صورت درونزا بر اساس معیارهایی که در دوره dba گفته می‌شود، به عنوان مثال افتتاح شعب جدید، ورود به بازارهای جدید و غیره را داشته باشد، با استفاده از مدل سازی مالی و مقایسه سناریوهای مختلف می‌تواند اعتبار بیشتری پیدا کند.
- فروش دارایی‌ها یا خروج از شراکت: در کسب و کارهای مختلف به یکی از پیش‌نیازهای اصلی جهت فروش دارایی‌های پویا و عمده و همچنین خروج از شراکت، استفاده از مدل سازی مالی دقیق و کارآمد است.
- بودجه‌بندی و پیش‌بینی عملیات: در کسب و کارهای مختلف بودجه‌بندی و پیش‌بینی عملیات فرایندهی است که مربوط به برنامه‌ریزی سال‌های آتی می‌شوند (بودجه بندی در حسابداری)؛ به همین دلیل با استفاده از مدل‌سازی مالی کارآمد و دقیق می‌توان این فرایندها را به بهترین نحو ممکن انجام داد.
- ارزش‌گذاری: اگر این سوال مطرح شد که یکی از مهم‌ترین کاربردهای مدل سازی مالی چیست، در پاسخ می‌تواند گفت که ارزش‌گذاری کسب و کارها که با روش‌های متفاوت صورت می‌گیرد. فرایند ارزش‌گذاری، فرایند حساس و دقیقی است که پیش‌نیاز آن تجربه و دانش بالای مدل ساز است.
- برون‌سپاری: واگذاری برخی خدمات در کسب و کارها اجتناب‌ناپذیر است؛ برون سپاری یکی از اقداماتی است که نیاز به محاسبات و بررسی‌های پیچیده مالی دارد. به همین دلیل یک مدل سازی مالی خوب و دقیق می‌تواند در فرایندهای مربوط به برون‌سپاری کارکرد مؤثری داشته باشد.
- اعطای نمایندگی: بسیاری از کسب و کارها به منظور توسعه خدمات و محصولات خود، تصمیم به اعطای نمایندگی می‌گیرند که با مکانسیم‌ها و شرایط مختلفی انجام می‌شوند. یکی از کاربردهای اصلی مدل سازی مالی در انتخاب مکانیسم‌ها و شرایط مناسب به منظور اعطای نمایندگی است.
بیشتر بخوانید: اصول و تکنیک‌ها‌ی موفقیت در کسب و کار
رویکردهای مدل سازی مالی چیست؟
به طور کلی مبحث مدل سازی مالی با دو رویکرد انجام می‌شود که هر کدام از مزایا و معایب خاص خود برخوردار هستند. در پاسخ به این سوال که مناسب‌ترین رویکرد مدل سازی مالی چیست، باید گفت که هر کسب و کار بسته به بودجه و شرایط خود رویکرد مناسب را انتخاب نمایند.
رویکرد مدل‌سازی
رویکرد کل به جز
اگر بخواهیم یک تعریف ساده از این که رویکرد کل به جزء در مدل سازی مالی چیست ارائه دهیم باید گفت که یک رویکرد بیرونی برای مدل سازی مالی است. در این رویکرد، مدل سازی با در نظر گرفتن و یک حدس علمی دقیق از نحوه شکل‌گیری بازار کلان شروع می‌شود. پس از تعیین اندازه و ویژگی‌های بازار کلان، موقعیت کسب و کار در میدان رقابت تعیین می‌شود. در نهایت رقم فروش، درآمدها و هزینه‌ها بر اساس این محاسبات بدست آمده و نقاط قوت و ضعف کسب و کار با توچه به بازار کلان مشخص می‌شود.
رویکرد جز به کل
اگر بخواهیم یک تعریف ساده از این که رویکرد جزء به کل در مدل سازی مالی چیست ارائه دهیم باید گفت که یک رویکرد با تحلیل متغیرهای درونی در مدل سازی مالی است. در این رویکرد مدل‌سازی با متغیرهای درونی مانند محصولات و خدمات آغاز شده و در ادامه بر اساس آن‌ها برنامه‌ریزی‌های عملیاتی صورت می‌گیرد که بتوان بودجه و ظرفیت تولید را تعیین کرد. به همین دلیل این رویکرد برای کسب و کارهایی مناسب است که در یک بازار پایدار فعالیت می‌کنند که در بازه‌های زمانی کوتاه کمتر تحت تأثیر شرایط خارجی قرار می‌گیرند.
رویکردهای مختلفی که در کار نیاز دارید را می‌توانید از یک مشاور کسب و کار مطلع شوید و با او مشورت کنید.
کلام آخر
کسب و کارهای مختلف به منظور رشد و توسعه در حوزه کاری خود باید بتوانند ارزیابی و پیش‌بینی دقیقی از شرایط بازار حوزه فعالیت و همچنین هزینه‌ها و درآمدها داشته باشند. کسب و کارها برای دستیابی به اهداف خود باید عوامل مختلف داخلی و خارجی که می‌توانند بر آینده آن‌ها اثرگذار باشند، مورد توجه و ارزیابی قرار دهند. اگر بخواهیم تعریف ساده‌ای از مدل سازی مالی چیست ارائه دهیم باید گفت که مدل سازی مالی ابزار کارآمدی است که می‌تواند با در نظر گرفتن همه عوامل داخلی و خارجی مؤثر بر یک کسب و کار به مدیران در تصمیم‌گیری‌های آتی در راستای رشد و توسعه کمک کند.