روش انجام حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک چگونه است؟
حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک چیست و چگونه باید انجام شود؟ پاسخ به این سوال هم از نظر پیدا کردن ایرادات در فرآیند حسابرسی و هم برای شناسایی و ارزیابی ریسکها اهمیت دارد. در این مطلب مراحل حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک را از نظر اهمیت و نحوه انجام بررسی کردهایم. با بلاگ پکت همراه باشید.
حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک، منجر به کشف نقصها و اشتباهاتی میشود که ریسک سیستم را افزایش میدهد
حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک چیست؟
در انجام مراحل حسابرسی داخلی، بررسی و نظارت بر ریسکها و موانع موجود در سیستم به اندازه فرایندهای دیگر اهمیت دارد. حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک، روشی است که باید توسط حسابرس داخلی برای کنترل و مدیریت ریسکها به کار گرفته شود. این روش میتواند فرایندهای مدیریت ریسک را به سطح قابل قبول مدیر ارشد شرکت، هیئت مدیره یا رئیس حسابداری و حسابرسی برساند. هنگام انجام مراحل حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک، تمام موانع، خطرات، تهدیدها و ریسکهای سیستم شناسایی میشود.
برای اطمینان از مدیریت ریسکها در سازمان، انجام حسابرسی داخلی لازم است. این وظیفه حسابرس است که حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک را به هیئت مدیره و مدیریت شرکت پیشنهاد کند. همچنین حسابرس باید بر روند انجام کار هم نظارت داشته باشد. این نظارت با هدف اطمینان بخشی انجام میشود. وظیفه حسابرس پیدا کردن نقصها و ایرادات موجود در سازمان است. بنابراین از او انتظار میرود تا در صورت پیدا کردن ریسکهای مدیریت نشده، آن را گزارش کند.
بررسی قانون مالیات در حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک
با وجود تغییرات همیشگی و سختگیریهای سازمان امور مالیاتی، بررسی قانون مالیات در حسابرسی داخلی رابطه تنگاتنگی با مدیریت ریسک دارد. حسابرسی داخلی در عمل باعث از بین رفتن ایرادات و اشتباهات میشود. با وجود حسابرسان دولتی مالیاتی که اهمیت زیادی به اشتباه و نقص میدهند، حسابرسی نقش ویژهای پیدا میکند. اجرای حسابرسی عملیاتی و داخلی، کمک میکند تا فرایندهای محاسبه مالیات بررسی شده و تمام ایرادات پیدا شود. داشتن شفافیت مالی بیشتر به جلوگیری از جریمههای مالیاتی منجر میشود. برای پیشگیری از هدررفت منابع مالی و زمانی شرکت، تبعیت از مراحل حسابرسی داخلی لازم است.
حسابرسی داخلی در بانکها و موسسات مالی اهمیت بیشتری دارد و باعث جلوگیری از ضرر و زیان هنگفت میشود
رابطه قانون تجارت و حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک
به کارگیری حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک در صنایع مالی و غیر مالی به کاهش اشتباهات در فرایندهای تجاری منجر میشود. اجرای سیاستهای مدیریت ریسک مختص به حسابرسی داخلی بانکها و دیگر موسسات مالی نمیشود. در بررسی قانون تجارت، تاجر و فعالیتهای تجاری و بازرگانی تعریف میشود. همچنین انواع شرکتها از نظر نحوه ثبت و نوع فعالیت مشخص میشود. وظیفه حسابدار در شرکتهای بازرگانی، اطلاع کامل از قوانین تجاری است. او همچنین باید برای تضمین سودآوری و پیشبرد اهداف سازمان، مدیریت ریسک را انجام دهد. از طرفی، حسابرس داخلی که وظیفه نظارت بر ریسکهای درون سازمانی را دارد، باید قانون تجارت هم بلد باشد. بررسی تطابق فعالیتهای تجاری با قانون و مقررات اعلام شده، وظیفه حسابدار و حسابرس است. داشتن فعالیتهای خارج از قانون، یک ریسک جبران ناپذیر برای سیستم محسوب میشود. بنابراین میتوان با اجرا و نظارت بر مراحل حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک، درستی فعالیتهای تجاری را تایید کرد.
مراحل حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک چیست؟
برای انجام حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک هم چارچوب مشخصی وجود دارد. مدیریت ریسک تنها زمانی باعث اطمینان بخشی و اعتباردهی به فعالیتهای شرکت میشود که ساختارمند باشد. بنابراین لازم است تا حسابرس، مدیریت ریسک را طبق مراحل خواسته شده انجام دهد. این کار در 3 مرحله اصلی انجام میشود. با انجام مراحل حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک، میتوان اطمینان پیدا کرد که اثر و زیان ریسکها، کاهش پیدا کرده است.
1- ارزیابی ریسک سازمان
برنامه ریزی و بررسی فعالیتهای حسابرسی در بازه زمانی مشخص و اهداف از پیش تعیین شده انجام میشود. پس از ارزیابیهای اولیه، انتظار میرود نتایج و گزارشات حسابرسی باعث اطمینان بخشی شود. یعنی علاوه بر شناسایی ریسکهای سازمان، دسته بندی و اولویت بندی آن هم انجام شود. هدف از انجام مدیریت ریسک، دادن پیشنهادات مشاورهای برای کاهش اثر یا رفع ریسکها است. بنابراین از حسابرس انتظار میرود تا تنها به رفع اولیه و سطحی ریسکها نپردازد.
بیشتر بخوانید:
7 کتاب کاربردی برای کسانی که به مدیریت ریسک علاقه دارند
2- تنظیم کردن یک برنامه برای انجام حسابرسی داخلی
حسابرسی داخلی باید طبق برنامه مشخص و منظم انجام شود. بر خلاف فعالیتهای حسابداری، امکان اجرای مراحل حسابرسی در هر روز یا هفته وجود ندارد. حسابرسی باید در بازههای زمانی بلندمدت انجام شود. برای حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک هم برنامه ریزی سالانه مناسب است. البته با وجود اثرات حسابرسی، نباید در ثبت اسناد مالی و حسابداری در دفاتر روزنامه و کل، بیدقتی وجود داشته باشد. هدف از حسابرسی، اطمینان بخشی و پیدا کردن اشتباهات است اما حسابدار باید هنگام ورود اطلاعات نهایت دقت را داشته باشد.
حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک زمانی ارزشمند است که باعث به دست آوردن نتایج قابل استفاده در بهبود فرآیندهای داخلی سازمان شود
3- انجام دادن حسابرسی مبتنی بر ریسک و بازخوردهای نتایج حسابرسی
مراحل حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک نباید تنها با هدف شناسایی ریسک و گزارش آن باشد. نظارت بر عملکرد حسابرسی و مدیریت ریسک، به اندازه شناسایی ریسکها اهمیت دارد. طی فرایند نظارت و بررسی حسابرس، باید مشخص شود که کنترلهای داخلی چقدر در کاهش اثرات نامطلوب ریسکها موفق بودهاند. این نظارت باید به شکل مستمر ادامه داشته باشد و نتایج آن هم در بازههای زمانی مختلف بررسی شود.
آموزش حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک
برای آموزش حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک، باید هم مراحل حسابرسی داخلی و هم نحوه اجرای فرایندهای مدیریت ریسک را بلد باشید. در دوره حسابرسی داخلی میتوانید صفر تا 100 این دو مبحث را یاد بگیرید. یادگیری حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک در آموزشگاه حسابداری حسابداران خبره، به شما کمک میکند تا زیر نظر مدرسان باتجربه و اساتید مجرب آموزش ببینید. در انجام مراحل حسابرسی و مدیریت ریسک، تجربه به اندازه آموزش تئوری اهمیت دارد. در این دوره مباحثی مانند مفاهیم اولیه حسابرسی داخلی، حسابرسی عملیاتی، قانون تجارت، قانون مالیات، استانداردهای حسابداری و مهارتهای مدیریتی بیان میشود.