نرخ بیمه آزاد و اختیاری؛ حق بیمه 1403 چقدر است؟
حق بیمه کارگران و کارمندان شرکتهای خصوصی و دولتی چه تغییری کرده است؟ بیمه چه انواعی دارد و آیا میتوان استخدام رسمی بدون پرداخت بیمه شد؟ کارگران و کارمندان چقدر باید بیمه پرداخت کنند؟ سهم پرداخت بیمه کارفرما چقدر است؟ حسابدار خوب چطور میتواند حق بیمه سال 1403 را روی فیش حقوقی کارگران اعمال کند؟ پاسخ به این سوالات را میتوانید در ادامه مطلب بخوانید.
تمامی کارگران واحدهای صنعتی و کارمندان واحدهای خدماتی، باید بیمه اجباری تامین اجتماعی شوند
بیمه تامین اجتماعی چیست؟
موضوع حق بیمه در حسابداری پیمانکاری و رابطه بین کارفرما و کارگر، اهمیت زیادی دارد. حق بیمه، پولی است که توسط کارفرما و به نام کارگر به سازمان تامین اجتماعی پرداخت میشود. پرداخت این وجه برای برخورداری کارگر از مزایای بیمه تامین اجتماعی، الزامی است. حق بیمه با در نظر گرفتن نرخ و درصد آن و با محاسبه پایه حقوق روزانه کارگر، بن کارگری و حق مسکن هر فرد مشخص میشود. اما گاهی کارگر از سوی کارفرما بیمه اجباری نمیشود. در این صورت چه کار باید کرد؟ چه راهکاری برای استفاده از مزایای بیمه تامین اجتماعی وجود دارد؟
انواع بیمه آزاد و اختیاری تامین اجتماعی
قرارداد بیمه تامین اجتماعی، به دو دسته کلی بیمه اجباری و بیمه خویش فرما تقسیم میشود. بیمه خویش فرما هم میتواند به اشکال بیمه اختیاری و بیمه مشاغل آزاد تقسیم شود. هر کدام از این بیمهها، قوانین خاص خود را دارد و مطابق با قراردادی که کارگر امضا میکند، مزایای خاص خود را هم دارد. در صورتی که کارگر، نیروی قراردادی، نیروی پیمانی و استخدام رسمی کارفرما باشد، باید از مزایای بیمه اجباری استفاده کند. در غیر این صورت (یعنی زمانی که کارفرما حق بیمه کارگر را پرداخت نکند)، کارگر میتواند شکایت خود را از کارفرما به اداره کار و امور اجتماعی ببرد.
حال اگر کارگر قرارداد رسمی امضا نکند و از کارفرما بخواهد که حق بیمه را به خود او (مضاف بر حقوق) پرداخت کند، چه کار باید کرد؟ در این صورت کارگر میتواند از مزایای بیمه خویش فرما استفاده کند. در این شکل بیمه، کارگر، خودش بیمه گذار میشود و باید به شکل ماهانه یا سالانه به تامین اجتماعی حق بیمه پرداخت کند. حق بیمه اجباری و خویش فرما، درصدهای مختلفی دارد که در ادامه به آن میپردازیم.
شما میتوانید قوانین مربوط به بیمه را از مشاور بیمه بپرسید یا اینکه خودتان مشاور بیمه شوید. در مطلب «چطور مشاور بیمه شویم؟»، صفر تا 100 مشاور بیمه شدن را توضیح دادهایم.
بیشتر بخوانید: حسابرسی بیمه چیست و چگونه انجام میشود؟
چه تفاوتی بین درصد بیمههای اختیاری وجود دارد؟
برای اینکه تفاوت بین بیمههای اختیاری و اجباری را متوجه شوید، باید تمامی انواع بیمه را در نظر بگیریم. حق بیمه متناسب با حقوق هر فرد تعیین و پرداخت میشود. بنابراین حق بیمه کارگران با حق بیمه سال قبل آنها متفاوت است. با دیدن جدول زیر، تمام اطلاعاتی را که باید برای تفاوت بین درصد بیمههای اختیاری و اجباری بدانید را به شما نشان میدهد:
نوع بیمه |
پرداختی بیمه شده |
پرداختی کارفرما |
پرداختی دولت |
بیمه بیکاری (کارفرما) |
دفترچه درمان |
بازنشستگی |
فوت |
از کارافتادگی |
غرامت بیماری |
اجباری 30% |
7% |
20% |
- |
3% |
دارد | دارد | دارد | دارد | دارد |
اختیاری 26% |
26% |
- | - | - |
دارد |
دارد | دارد | دارد | - |
مشاغل آزاد 14% |
12% |
- |
2% |
- |
دارد (با کسر فرانشیز) |
دارد |
دارد (بعد از بازنشستگی) |
- | - |
مشاغل آزاد 16% |
14% |
- |
2% |
- |
دارد (با کسر فرانشیز) |
دارد |
دارد (قبل و بعد از بازنشستگی) |
- | - |
مشاغل آزاد 20% |
18% |
- |
2% |
- |
دارد (با کسر فرانشیز) |
دارد |
دارد (قبل و بعد از بازنشستگی) |
دارد | - |
با دیدن و مقایسه این جدول به خوبی میتوانید اهمیت پرداخت حق بیمه کارگران و کارمندان را از طرف کارفرماها متوجه شوید. در صورتی که به دنبال بیمه بیکاری هستید، باید به سراغ قرارداد پیمانی یا رسمی از طرف کارفرما باشید. بیشترین حقوق بازنشستگی هم با در نظر گرفتن بیمه اجباری 30% پرداخت میشود. برای کسانی که از خدمات درمانی و بیمه عمر و از کار افتادگی شرکتهای دیگر استفاده میکنند، پرداخت بیمه مشاغل آزاد 14% هم میتواند گزینه خوبی باشد. جذابترین قابلیت بیمه تامین اجتماعی، سازگاری آن با تمامی بیمههای موجود است.
محاسبه حق بیمه کارگران
در حال حاضر نرخ بیمه آزاد و اختیاری تامین اجتماعی مشخص است. معمولاً در پایان هر سال یا نهایتاً فروردین سال جدید، نرخ بیمه مشخص میشود. حق بیمه سال جدید حدودا از اسفند سال قبل مشخص شد و در حال حاضر این نرخ روی تمام فیشهای دریافتی کارگران و کارمندان اعمال میشود. کسانی که حق بیمه اختیاری و مشاغل آزاد پرداخت میکنند هم از درصد افزایش پرداختی بیمه، آگاه هستند.
در جدول زیر با ذکر یک مثال، حق بیمه را برای کارگران با حقوق دریافتی پایه وزارت کار محاسبه کرده ایم. حق بیمه باید برای ماههای ۳۱ روزه، ماههای ۳۰ روزه و ماه اسفند ۲۹ روزه تعیین شود. مبنای محاسبه و تعیین حق بیمه، دستمزد روزانه کارگران است که برای سال جدید، 2.۳88.728 ریال به ازای هر روز کار است.
از آنجایی که قانون وزارت کار تنها شامل بیمههای اجباری 30% میشود، به همین دلیل تنها این حق بیمه را با مثال بررسی کرده ایم. برای محاسبه حق بیمه دیگر انواع قراردادی هم میتوانید از همین فرمول استفاده کنید. حداقل حق بیمه اجباری کارگران، شامل موارد زیر است:
جدول حداقل حق بیمه اجباری کارگران
آموزش محاسبه حق بیمه در دوره عالی حسابداری پیمانکاری
در دوره حسابداری پیمانکاری، علاوه بر نحوه محاسبه حق بیمه، مباحث دیگر هم بررسی میشود. یکی از وظایف اصلی که بر دوش حسابداران شرکتهای پیمانکاری است، محاسبه حقوق و دستمزد، حق بیمه و مالیات حقوق است. به همین دلیل شما باید بیمه تامین اجتماعی کارگران را مطابق آخرین تغییرات حق بیمه محاسبه کنید.
در کنار این مبحث، با انواع قراردادهای پیمانکاری استخدامی هم آشنا میشوید. آموزش حسابداری پیمانکاری در آموزشگاه حسابداری حسابداران خبره، وابسته به این است که حداقل مدرک کارشناسی حسابداری را داشته باشید. در کنار آن داشتن 3 سال سابقه کاری هم الزامی است. برخلاف دوره حسابداری مقدماتی ثبت نام آن تنها با داشتن مدرک دیپلم انجام میشود، برای ثبت نام در این دوره تخصصی، به مدرک آکادمیک دانشگاهی نیاز دارید.