چگونه انبارگردانی کنیم؟
انبارگردانی یکی از بخشهای مهم حسابداری به حساب میآید. در صورت وجود مغایرت در موجودی انبار، ممکن است حسابرسی یک مجموعه دچار مشکل شود. انبارگردانی انواع مختلفی دارد که باید آنها را بهخوبی بشناسید. همچنین باید در خصوص مراحل انبارگردانی نیز اطلاع پیدا کنید. در این مقاله با آموزش انبارگردانی همراه آموزشگاه حسابداری پکت باشید.
انبارگردانی چیست؟
پیش از آنکه بخواهیم در خصوص آموزش انبارگردانی صحبت کنیم، بهتر است تعریف دقیق انبارگردانی را ابتدا بدانیم و از مفاهیم اولیه حسابداری شروع کنیم. از نظر حسابداری، انبار را به موجودی داخل آن میشناسند. به همین خاطر یک حسابدار باید وظیفه تعیین، کنترل و اصلاح موجودی انبارها را در پایان سال یا بازههای تعیین شده به عهده خواهد داشت. پس میتوان بهصورت جامع گفت که سنجیدن مقدار کیفی و کمی کالا، مرتب سازی، الصاق تگ، پلمب و امثال آن در هر دوره را انبارگردانی میدانند. با این کار امنیت بسیار عالی در فضای انبارهای یک سازمان برقرار میشود. بهصورت ساده میتوان گفت هر نوع عملی که برای حفظ و نگهداری از کالاهای داخل انبار انجام میشود نیز نوعی انبارگردانی به حساب میآید.
انبار کوچک یا انبار بزرگ مهم نیست؛ انبارگردانی کمک میکند تا از موجودی دقیق هر کالا، مطلع شوید
مزایای حسابداری انبار و انبارگردانی چیست؟
قبل از استفاده از انبارگردانی، باید بدانید که مزایای حسابداری انبار چیست و چرا برای شرکتهای مختلف، اهمیت دارد.
- سنجیدن میزان موجودی کالا؛
- بررسی دقیق و تطابق موجودی با کاردکسی در حسابداری و انبار وجود دارد؛
- ایجاد نظم فیزیکی در انبار؛
- صورتبرداری کامل از کالاهای داخل انبار؛
- اصلاح کردن میزان کسری و اضافه موجودی انبار؛
- برطرف کردن اختلاف نظرها در خصوص میزان موجودی کالا.
شناخت اصطلاحات رایج در انبارگردانی
یکی از گامهای مهم در آموزش انبارگردانی، شناخت اصطلاحات این عمل است. حتی اگر قصد فعالیت بهعنوان یک حسابدار حرفهای در زمینه انبارگردانی را ندارید، شاید به این اصطلاحات نیاز پیدا کنید. پس بهتر است در هر حالت، این اصطلاحات را بیاموزید. اصطلاحات انبارداری بسیار گسترده و متنوع هستند و اگر بخواهیم تمامی آنها را در این مقاله جای دهیم، مقاله از حوصله خارج میوشد. پس به بیان چندی از آنها بسنده خواهیم کرد.
- موجودی کالا
به کلیه داراییهایی که تحت تملک یک موسسه، سازمان یا نهاد قرار دارد و از آنها برای مصرف، ساخت و فروش استفاده میکنند، موجودی کالای آن سازمان میگویند.
در همین رابطه بخوانید: آشنایی با روش ثبت دائمی و ادواری در حسابداری موجودی کالا
- انبار
به مکانی گفته میشود که متناسب با نوع و ویژگیهای ذاتی کالاهایی که در آن نگهداری میشود، برای محافظت و پیشگیری از آسیب و ایجاد نقص احتمالی در آنها استفاده میکنند. گاهی انبارهای محصولات حساس باید به شکلی طراحی شوند که سرپوشیده یا نیمهسرپوشیده باشند. در عین حال انبار برخی مواد مقاوم را به شکل روباز انتخاب میکنند.
- انبارداری
انبارداری با انبارگردانی متفاوت است. یک انباردار وظیفه دریافت اجناس و حفظ سلامت و امنیت آنها را در کمترین زمان با کمترین هزینه را به عهده خواهد داشت.
- انبارگردانی
همان طور که در بخشهای قبلی اشاره کردیم، سنجیدن ارزش موجودی، تعیین مقدار اصلی موجودی، شمارش دقیق تمامی موجودی کالا در پایان دوره مالی یا در زمانی که سازمان اعلام کرده و امثال آن همگی شامل انبارگردانی میشوند.
- کارت موجودی انبار
تمامی اطلاعات نقل و انتقال کالاهای داخل انبار را روی یک کارت با نام کارت موجودی انبار درج میکنند. در نهایت این اطلاعات توسط فرد مسئول کاردکس انبار در فرم ورود و خروج کالا از انبار بهصورت فایل اکسل ثبت میشود.
- کارت حساب انبار
کارت حساب انبار نام نوعی کارت است که از آن برای درج قیمت کالاهای موجود در انبار کنار مقادیر فیزیکی آنها استفاده میشود.
- کاردکس انبار
عبارت کاردکس انبار در آموزش انبارگردانی حتماً به گوشتان میخورد. در کاردکس انبار اطلاعاتی بسیار جامع و کامل از کالاهای موجود در انبار، زمان ورود و خروج آنها، مقادیر کالاها، محل نگهداری آنها، تغییر و تحولات انجام شده در آنها و امثال آن ثبت میشود.
نمونه حواله خروج از انبار؛ سفید برای مشتری یا گیرنده، سبز برای واحد حسابداری و زرد برای واحد انبار
انواع انبارگردانی
انبارگردانی مزایای بسیاری دارد. با کمک انبارگردانی، نظم و امنیت در انبار یک موسسه حاکم میشود. به همین خاطر اهمیت بسیاری به انبارگردانی میدهند. از اینرو انواع مختلف انبارگردانی در دنیای حسابداری وجود دارد. در ادامه شما را با انواع انبارگردانی بیشتر آشنا خواهیم کرد.
- انبارگردانی پایان سال
در پایان سال، یک شرکت، موسسه، نهاد یا حتی یک فروشگاه بزرگ، برای محاسبه سود و زیان، ترازنامه، موجودی، میزان فروش، میزان خرید و امثال آن، یک انبارگردانی جامع انجام میدهد که به آن انبارگردانی پایان سال میگویند. در سیستم انبارگردانی پایان سال، کلیه کالاها قبل شروع سال جدید باید سرشماری شوند. به این ترتیب شرکت در ابتدای سال جدید برای تأمین بودجه، تأمین اجناس ناقص یا فاسد، کالاهای راکد و امثال آن دچار مشکل نمیشود.
- انبارگردانی میان دوره
همان طور که از نام این نوع انبارگردانی مشخص است، در پایان هر دوره شش ماهه انجام میشود. از انبارگردانی میان دوره برای شمارش کامل کالاها و بررسی موجودی کالا در صورت حسابهای مالی استفاده میکنند. انبارگردانی میان دوره بهشدت به بهبود نتایج فرم انبارداری پایان دوره کمک میکند.
- انبارگردانی رندم یا موردی
زمانی که یک شرکت فقط به انبارگردانی پایان سال یا میاندوره بسنده کند، ممکن است با مشکلات و تناقضهای بسیاری مواجه شود. یافتن این تناقضها کار بسیاری دشواری خواهد بود همیشه بعد انبارگردانی، یک حسابدار باید مغایرت را با کاردکس موجودی پیدا کند. هرچه بازههای کوتاهتری را برای انبارگردانی انتخاب کنید، ضریب خطا کاهش پیدا میکند. به این ترتیب در همان ابتدا میتوانید متوجه مشکل یا مغایرت شوید و جلوی آن را بگیرید. در غیر این صورت مغایرتها آنقدر بزرگ میشوند که یافتن آنها کار دشواری خواهد بود.
آشنایی با مراحل انبارگردانی
در آموزش انبارگردانی و حسابداری ویژه بازار کار، باید به این موضوع دقت داشته باشید که انواع مختلف انبارگردانی که در بخش قبلی معرفی کردیم، به روشهای متفاوتی انجام میشود. ماهیت آنها یکسان است؛ اما تفاوتهای جزئی نیز وجود خواهند داشت.
مراحل انبارگردانی پایان سال
مراحل انبارگردانی پایان سال میتواند یک پروژه طولانی باشد. همچنین باید آن را با دقت بسیاری انجام دهند. سازمان یا موسسه فقط سالی یک بار انبارگردانی میکند، پس حتماً باید دقت و وسواس بسیاری به خرج داد. ازاینرو چند روز بر اساس میزان موجودی کالا و بزرگی مجموعه، بخش انبار تعطیل میشود. در نتیجه خرید و فروش نیز تعطیل خواهد شد.
در نهایت جداسازی کالاهای امانی، اقساطی یا معیوب از هم، چیدمان صحیح کالاها، گزارشگیری و امثال آن را آغاز میکنند. یکی از مهمترین بخشهای مراحل انبارگردانی پایان سال، ایجاد هماهنگی بین انباردار، خود شرکت و شخص حسابرس است. برای هم از یک دستورالعمل 3 بخشی استفاده میکنند.
مرحله قبل شمارش کالا |
مرحله حین شمارش کالا |
مرحله بعد شمارش کالا |
تفکیک کردن کلیه کالاها بر اساس ویژگیهای یکسان |
اعمال موجودیبرداری طی 3 مرحله؛ شمارش، تأیید شمارش، ثبت اعداد |
الزام شمارش مجدد در صورت اختلاف در نتیجه به منظور مشخص نمودن عدد نهایی |
چیدمان صحیح کالاها به گونه ای کاملاً منظم، قابل دسترس و قابل شمارش باشند |
باز کردن پلمپ انبار در حضور مسئولان انبارگردان |
ارائه تمام برگههای شمارش برای کسب اطمینان از استفاده درست از این برگهها |
بررسی کردن صحت تگها و الصاق آنها |
شمردن اصولی براساس ردیف چیدمان یا علامتگذاری آنها |
مقایسه نتایج حاصله با مدارک دائمی دفاتر |
تسلیم کردن گزارش اجناس موجودی در قسمت صدور کارت |
ممانعت از حضور، ورود و خروج مسئولان و کارکنان انبار به داخل |
ارسال کردن فوری یک نسخه از برگههای شمارش برای حسابداران |
مراحل انبارگردانی میان دوره
انبارگردانی برای بررسی روند صحیح فعالیت انبارها و روش نوشتن دفتر انبار بر اساس استانداردهای تعریفشده از جانب سازمان انجام میشود. این کار میتواند کمی پیچیده باشد. به همین خاطر شرکتها به تمامی افراد مسئول در انبار طریق نوشتن دفتر انبار، فرم انبارداری و امثال آن را آموزش میدهند.
انبارگردانی میان دوره شامل دو دسته مختلف کنترل سیستمی و کنترل فیزیکی انبار میشود. کنترل سیستمی زمانی خواهد بود که بین مراکز پشتیبانی و محل انبار فاصله وجود داشته باشد. انبارگردانی برای اطمینان از به روز بودن اسناد ثبت شده انبار انجام میشود. روش سیستمی را بهصورت مکانیزه با بررسی اسناد انجام میدهند. روش فیزیکی همان روشی است که در بخش قبلی آموزش انبارگردانی هم اشاره کردیم. در این روش باید چیدمان انجام شود و شمارش را کالا به کالا انجام دهند.
مراحل انبارگردانی موردی یا رندوم
انبارگردانی موردی یا رندوم را برای اطمینان از گزارشهای انبار، عدم وجود مغایرت یا تحویل سرپرستی انبار به یک فرد دیگر انجام میدهند. تفاوت اصلی انبارگردانی موردی یا رندوم با انواع دیگر انبارگردانی این است که در این روش شمارش وجود ندارد و فقط تعداد دفعات شمارش وجود دارد. نمونه و نحوه نوشتن گزارش انبارگردانی و همچنین صحت موجودی انبار در صورت عدم وجود هر گونه مغایر بین تعداد کالا و ارقامی که داخل کاردکس درج شده، ملاک تأیید یا عدم تأیید انبارگردانی موردی یا رندوم خواهد بود.
جمع بندی
در دوره آموزش حسابداری، با تمام جزئیات انبارگردانی و انبارگردانی آشنا میشوید. سازمانها و شرکتها در خصوص انبارگردانی سیاستهای مخصوص به خودشان را دارند و حسابدار باید قادر به تطبیق خود با شرایط باشد. انبارگردانی یک مبحث کاملاً تخصصی و حرفهای است که باید بهصورت کامل بیاموزید. پس از کسب اطلاعات، باید مدتی هم تجربه به دست بیاورید تا بتوانید در مجموعههای بزرگ و انبارهای وسیع نیز فعالیت داشته باشید. پس آموزش انبارگردانی بهصورت اصولی را جدی بگیرید.