آموزش مالیات بر ارث

آموزش مالیات بر ارث

سؤالی که اغلب از وراث پرسیده می‌شود این است که مالیات بر ارث چگونه محاسبه می‌شود و برای یک ارث 3 میلیاردی چقدر مالیات باید پرداخت شود. لازم است بدانید مالیات بر ارث بر کلیه اموال منقول و غیرمنقول متوفی تعلق می‌گیرد. پس از فوت فرد هر یک از وارثان، اگر بخواهند اموال متوفی را بین خود تقسیم کنند، ابتدا باید مالیات را با دولت تسویه کنند. هر ورثه به نسبت سهم خود مشمول مالیات خواهد بود. با این مطلب از بلاگ آموزشگاه حسابداری پکت همراه باشید. 

‌اقلام مشمول مالیات بر ارث‌‌

اموالی که متوفی برای ورثه خود باقی می‌گذارد از پرداخت مالیات معاف نخواهد بود. طبق قوانین مالیات جمهوری اسلامی ایران اموال منقول و غیرمنقول متوفی مشمول مالیات بر ارث است. طبق ماده 17 قانون مالیات‌های مستقیم، اقلام باقی مانده از متوفی که مشمول مالیات می‌باشند، عبارتند از:

• پول
• املاک و آپارتمان‌های مسکونی، اداری و تجاری
• صندوق امانات بانکی
• فروشگاه و مغازه
• سرقفلی
• اجناس و تجهیزات واحدهای اداری و فروشگاهی
• سهام بورسی و غیر بورسی (بورس چیست؟)
• سهام سهم الشرکه
• حق امتیاز

‌‌چگونه باید وراث مالیات بر ارث را پرداخت کنند؟‌‌

شاید برای شما نیز سؤال ایجاد شود که مالیات بر ارث چگونه پرداخت می‌شود؟ مالیات بر ارث با ارائه اظهارنامه مالیات بر ارث قابل پرداخت است. این اظهارنامه که نوعی فرم مالیاتی است توسط وراث به سازمان مالیاتی ارسال می‌شود تا مالیات بر ارث بر اساس اموال متوفی محاسبه شود. وراث با توجه به سال فوت متوفی باید حضوری یا از طریق سامانه ersportal.tax.gov.ir، جهت تکمیل فرم‌های ماده 26 و 34 اقدام کنند.

‌‌طبقه وراث چیست؟‌‌

در آموزش حسابداری ارث و میراث یاد می‌گیرید که قانون، وراث را بر اساس رابطه آنها با متوفی طبقه بندی می‌کند و از هر طبقه با نرخ‌های متفاوتی مالیات می‌گیرد. طبق ماده 862 قانون مدنی وراث به 3 طبقه تقسیم می‌شوند:

• طبقه اول: پدر، مادر، همسر، فرزندان و فرزندان فرزندان
• طبقه دوم: اجداد، برادران، خواهران و فرزندانشان
• طبقه سوم: عمو، دایی، عمه، خاله و فرزندانشان

نکته: اگر مردی فرزند نداشته باشد، سهم الارث زن او یک چهارم خواهد بود. اگر فرزند و نوه داشته باشد سهم الارث همسرش یک هشتم خواهد بود. سهم الارث مرد از همسر متوفی نیز در صورت نداشتن فرزند نصف دارایی زن و در صورت داشتن فرزند یک چهارم دارایی زن است.

‌‌انواع مالیات بر ارث‌‌

همانطور که گفته شد کلیه اموال منقول و غیرمنقول متوفی مشمول مالیات است. انواع مالیات عبارتند از:

• مالیات بر ارث املاک
• مالیات بر ارث انواع وسیله نقلیه
• مالیات بر ارث سهام سهم الشرکه و حق تقدم در بورس
• مالیات بر ارث سپرده‌های بانکی، اوراق مشارکت و سود سهام (اوراق بهادار چیست؟)

در ادامه هر یک از انواع مالیات ذکر شده را به طور کامل توضیح می‌دهیم.

‌‌مالیات بر ارث املاک‌‌

کمیسیون املاک و مستغلات سازمان مالیاتی در مرحله اولیه مالیات ملک را به نام متوفی محاسبه می‌کند. این بخشی از حسابداری املاک و مستغلات است که باید انجام بگیرد. در مرحله دوم میزان مالیات هر ورثه تعیین می‌شود. وراث طبقه اول موظف به پرداخت 5/7% هستند در حالی که سایر طبقات باید 2 تا 4 برابر مالیات طبقه اول بپردازند. تعیین مالیات بر دارایی تحت تأثیر تاریخ فوت متوفی است.

برای آشنایی با نحوه محاسبه مالیات بر اجاره کلیک کنید. 

‌‌مالیات بر ارث بر انواع تجهیزات و وسایل نقلیه‌‌

یکی دیگر از موارد مشمول مالیات بر ارث، مالیات بر انواع وسایل نقلیه است. وراث طبقه اول ملزم به پرداخت 2% ارزش خودرو هستند و طبقات دوم و سوم نیز باید 2 تا 4 برابر مالیات وراث طبقه اول، مالیات پرداخت کنند.

‌‌مالیات بر ارث سهام سهم الشرکه و حق تقدم در بورس‌‌

اگر متوفی در بورس سرمایه گذاری کرده باشد، قوانین مالیات انحصار ارث، میزان مالیات بر اساس نوع دارایی، برگه تشخیص مالیات و نوع سهام تعیین می‌شود. هر طبقه از وراث باید آن را به نسبت‌های مختلف بپردازد.

‌‌مالیات بر ارث سپرده‌های بانکی، اوراق قرضه و سود سهام‌‌

یکی دیگر از اموال مشمول مالیات بر ارث، مالیات بر سپرده‌های بانکی، اوراق مشارکت و سود سهام متعلق به متوفی است. مالیات پرداختی در این رده برای وراث طبقه اول 3% و برای وراث طبقه دوم 2 تا 4 برابر مالیات طبقه اول است.

‌‌نرخ مالیات بر ارث در سال 1403

 آشنایی با نرخ مالیات برای محاسبه آسان مالیات بر ارث ضروری است. در ادامه این مطلب به توضیحاتی درباره نرخ مالیات بر ارث پرداخته شده است.

‌‌جدول مالیات بر ارث 1403

در حال حاضر در صورت فوت شخصی، مالیات بر املاک طبق جدول زیر برای وراث محاسبه می‌شود. برای افرادی که قبل از سال 1394 فوت کرده‌اند، محاسبه طبق قانون قدیم انجام می‌شود.

‌‌قوانین مالیات بر ارث‌‌

برای تعیین مالیات بر ارث، وراث باید قوانین خاصی را رعایت کنند تا از مجازات و فرار مالیاتی جلوگیری شود. آنها ملزم به پرداخت مالیات دارایی شخص متوفی بر اساس درصد مشخص هستند. در ادامه در مورد قوانین جدید و قدیم حاکم بر مالیات بر ارث مطالبی ارائه شده است.

تفاوت ‌‌قوانین جدید و قدیم مالیات بر ارث در ایران

طبق قوانین قدیم، وراث برای دریافت گواهی انحصار وراثت باید گواهی اظهارنامه ارائه می‌کردند. اما امروزه بر اساس قانون جدید نیازی به ارائه اظهارنامه مالیاتی نیست. تفاوت دیگر در محاسبه جداگانه ارث متوفی است. در قانون قدیم، تمام املاک باید با هم در اظهارنامه ثبت می‌شد و مالیات آن ها پرداخت می‌‌شد، در حالی که قانون جدید به وراث اجازه می‌دهد که جداگانه برای پرداخت مالیات هر ملک اقدام کنند.

‌‌قانون مالیات بر ارث و نقل و انتقالات بلاعوض‌‌

ماده 16 قانون مالیات بر ارث مقرر می‌دارد در صورت واگذاری اموال منقول یا غیرمنقول به صورت رایگان به شخصی، بدون رعایت حداقل معافیت مندرج در بند ج ماده 9، مالیات بر آن اعمال می‌شود. جهیزیه و اموالی که برای امور خیریه یا عام المنفعه داده می‌شود، مانند بیمارستان‌ها و یتیم خانه‌ها از پرداخت مالیات معاف هستند.

‌‌مالیات بر ارث چگونه محاسبه می‌شود؟‌‌

برای تعیین نرخ مالیات بر ارث، وراث زمانی می‌توانند اظهارنامه مالیات بر ارث را وارد کنند که اموالی از متوفی باقی مانده باشد. سپس سازمان مالیاتی بر اساس جدول جدید مالیات بر ارث، میزان مالیات را محاسبه و اعلام خواهد کرد. بر اساس قوانین جدید ابلاغی به مؤدیان در ادارات مختلف مالیاتی، مؤدیان حقیقی و حقوقی باید با رعایت قانون پایانه‌های فروشگاهی با استفاده از نرم افزار صورتحساب الکترونیکی صورتحساب را به سازمان مالیاتی ارسال کنند.

‌‌نحوه محاسبه مالیات بر ارث املاک و مغازه‌‌

املاک مسکونی، اداری و تجاری نیز مشمول مالیات بر ارث هستند. مالیات بر دارایی بر اساس قیمت ملک و سهم وراث محاسبه می‌شود. اما نحوه محاسبه مالیات بر ارث مغازه به میزان مالکیت، سرقفلی و تجهیزات متوفی بستگی دارد.

‌‌معیارها و روش‌های محاسبه ارزش دارایی‌های متوفی‌‌

ارزیابی اموال و دارایی‌های متوفی به ارزش فعلی آنها در زمان فوت بستگی دارد. در مواردی که مربوط به ساختمان‌هایی با مصالح یا سبک معماری منحصر به فرد و یا جواهرات و زیورآلات باشد، کارشناس تعیین شده از سوی سازمان مالیاتی موضوع را ارزیابی می‌کند.

‌‌درصد مالیات بر ارث چگونه تعیین می‌شود؟‌‌

درصد مالیات بر ارث از طریق به روزرسانی‌های دوره‌ای قانون مالیات بر ارث تعیین می‌شود. بر اساس مقررات تعیین شده توسط سازمان مالیاتی، درصد مالیات برای هر طبقه از وراث متفاوت است. این درصد برای وراث طبقه اول کمترین و برای وراث طبقه سوم بیشترین درصد است.

نحوه پرداخت مالیات بر ارث

فرآیند پرداخت و معافیت‌های مالیات بر ارث در سامانه پرداخت مالیات انجام می‌‌شود که در ادامه بررسی شده است.

‌‌سامانه پرداخت مالیات بر ارث‌‌

وراث می‌توانند از طریق سامانه ersportal.tax.gov.ir به تعهدات مالیاتی بر ارث خود عمل کنند. در مرحله اول باید نام کاربری و رمز عبور مرتبط با سازمان مالیاتی خود را برای دسترسی به درگاه خود وارد کنند.

معافیت مالیات بر ارث ملک و اموال

کدام اموال متوفی از پرداخت مالیات معاف است؟ موارد زیر از پرداخت مالیات بر ارث معافیت هستند:

• اثاثیه منزل متوفی
• بیمه‌های عمر
• هزینه‌های تشییع جنازه
• خسارت و جبران خسارت
• اموال اهدایی متوفی به مؤسسات دولتی
• بدهی‌های متوفی

برای آشنایی با شرایط و نحوه استفاده از معافیت‌های مالیاتی کلیک کنید.

‌‌مدارک مورد نیاز برای پرداخت مالیات بر ارث‌‌

مدارک مورد نیاز برای پرداخت مالیات بر ارث عبارتند از کپی شناسنامه متوفی و ورثه، کپی کارت ملی متوفی و وراث، گواهی فوت متوفی، فرم درخواست گواهی 34 ق.م، برگ اظهارنامه مالیاتی ماده 24 و همچنین گواهی انحصار وراثت که باید ارائه شوند.

‌‌سخن پایانی

حسابداری مالیاتی که بر ارث و بر کلیه اموال منقول و غیرمنقول متوفی تعلق می‌گیرد. پس از فوت شخصی هر یک از وارثان، در صورتی که قصد تقسیم ارث بین خود را داشته باشند، ابتدا باید مالیات را با دولت تسویه کنند. هر فرد بر اساس سهمی که به ارث می‌برد، باید مالیات نیز پرداخت کند.

سؤالات متداول

سؤالات متداول در رابطه با مالیات بر ارث و میراث را در ادامه می‌خوانید:

مالیات بر ارث چقدر است؟

مالیات بر ارث نرخ ثابتی ندارد و برای هر طبقه از وراث بر اساس مقدار و نوع دارایی‌های باقی مانده از متوفی به طور متفاوت محاسبه می‌شود. در نتیجه، مالیات بر ارث برای هر فرد متوفی با توجه به تعداد وراث و ماهیت دارایی آنها متفاوت است.

چه اموالی معاف از مالیات هستند؟

برخی از اموال متوفی هنگام تقسیم میراث معاف از مالیات هستند. این اموال شامل اثاثیه منزل متوفی، بیمه‌های عمر، هزینه‌های تشییع جنازه، خسارت و جبران خسارت، اموال اهدایی متوفی به مؤسسات دولتی و بدهی‌های متوفی می‌‌شود.

به اشتراک بگذارید: